قلمه علفي

اين قلمه‌ها از شاخه‌هاي علفي و در حال رشد بطول 15 - 10سانتيمتر برداشته مي‌شوند و با نگهداري چند برگ جوان ( برگ 3 - 2 ) در بسترهايمناسب مانند شسته پاپيت - پرليت انجام مي‌شود. شرط موفقيت در قلمه‌هاي علفي آلودهنشدن آنها بهامراض قارچيو حفظ رطوبت طبيعي با استفادهازنايلون ياشيشهروي آنها و نيز رساندننور کافي به قلمه‌ها جهتانجامفتوسنتز و تامينمواد غذايياز طريق فتوسنتز توسط برگهاينگهداري شده مي‌باشد. مانندشمعداني،داودي،ميخکو …

قلمه نيمه خشبي

در قلمه‌هاي نيمه خشبيوجود برگ هميشه ضروري نيست ولي نگه داشتن يک يا دو برگ کامل و يا نصف پهنک جهتريشه‌زايي کمک مي‌کند. در هر موقع از سال مي‌توان اين نوع قلمه را گرفت ولي اکثرادر اواخر بهار که شرايط براي ريشه دار کردن قلمه‌ها مساعد است. مانند داودي ،ختمي چيني،زيتون ،مرکبات ،برگ نو و …

قلمه خشبي

زمان برداشت اين قلمه‌ها بعداز برگ ريزان و قبل از سبزشدن جوانه‌هاي گياه مادري در زمستان و از شاخه‌هاي فصلجاري گرفته مي‌شود ولي اين کار نبايد ديرتر از وسط زمستان انجام گيرد. در حاليکهقلمه زني زودتر انجام گيرد، بخاطر وجود خواب در جوانه‌ها مخصوصا در موردگياهان مناطق سردسيري و معتدله امکان جوانه زني و ريشه زايي وجود نخواهد داشت. قلمه‌هايخشبي بطول 50 سانتيمتر گرفته مي‌شوند و پس از ضدعفوني باقارچ کشهادر کيسه‌هاي نايلوني نسبتا ضخيمبا چند سوراخ در زير ماسه شسته نگه داري مي‌شوند. مانند قلمه گيري انگور.

قلمه برگ

بعضي از گياهان را از طريققلمه برگ مي‌توان تکثير کرد. اين نوع گياهان استعداد توليد جوانه‌ها و ريشه‌هاياتفاقي را در برگهاي خود دارند و از اين خاصيت استفاده نموده و برگهاي آنها را بادمبرگ و پهنک برگ در بستر مرطوب و هواي مرطوب قرار مي‌دهند. مانندبنفشهآفريقايي ،بگونيارکس، سانسوريا.

قلمه ريشه

بعضي از گياهان در رويريشه‌هاي خود توليد جوانه‌هاي اتفاقي مي‌نمايند که با بهره گيري از اين خاصيت اقدامبه ازدياد از طريق قلمه ريشه مي‌گردد. لازم به يادآوري است که کليه گياهاني کهاستعداد پاجوش دادن را دارند امکان قلمه ريشه را نيز دارند مانندشقايق.

عوامل موثر محيطي در ريشه زايي قلمه‌ها

رطوبت: عاملي است که ظهور و رشد ريشه‌هابوجود آن بستگي دارد.

تهويه: شرط اساسي تشکيل ريشه در قلمه‌هابوده و اين مسئله نقش اکسيژن را در ريشه زايي روشن مي‌نمايد.

نور شديد و روزهاي بلند: به جهت افزايش شدت فتوسنتزي ريشه زايي قلمه‌هارا تحريک مي‌کند.

دما: در دماي 25 درجهسانتيگراد تشکيل ريشه‌هاي قلمه‌ها تشديد مي‌شود.

قندها: قدرت ريشه زايي قلمه‌ها را افزايش مي‌دهد.

عنصر B (بر): ريشه زايي قلمه‌ها را تحريک مي‌کند.

حالت فيزيولوژيکي قلمه‌ها

قلمه‌هاي علفي بهتر از قلمه‌هاي خشبي ريشه‌دار مي‌شوند.

قدرت ريشه‌زايي قلمه‌هاي تهيه شده از نهال صغير به مراتب بيشتر از قلمه‌هايتهيه شده از نهال بالغ است.

وجود جوانه سالم و دور بودن جوانه از محل ريشه‌زايي اثر مساعدي در ريشه زاييدارد.

آلوده بودن عضو مورد تکثير بهامراض ويروسيهمواره نتيجه منفي روي ريشهزايي دارد.

قلمه‌هايي که از شاخه‌هاي نزديک ريشه گرفته مي‌شوند، استعدادريشه‌زاييبيشتري دارند.

سالم بودن قلمه از نطرسرمازدگيضروري است.

ذخاير هيدراتهاي کربن و خشبي شدن براي قلمه‌هاي خشبي عوامل مساعدي در ريشه‌زايياست.

اگر در موقع گل دادن گياه از گياه قلمه گرفته شود، ريشه زايي آن قلمه‌ها حداقلخواهد بود.

روابط هورموني با ريشه زايي

هورمونهاي اکسيني ريشه‌زايي قلمه‌ها را افزايش مي‌دهند.

هورمونهاي سيتوکينين بر روي ريشه زايي قلمه‌ها اثر منفي دارند.

هورمونهاي جيبرليني در ريشه زايي قلمه‌ها اثر منفي دارند.

هورمونهاي انساني مانند گونادوتروپين ريشه زايي را در قلمه‌هاي شمعداني و انگورتحريک مي‌کند.

ديد کلي

پيوند در لغت بدين معني است که طي آن قسمتي از يک گياه را رويگياه ديگر طوري قرار مي دهند که آندو پس از مدتي با يکديگر جوش مي خورند. به طوريکه گياه حاصل از اتحاد آنها مي تواند به صورت يک گياه مستقل به رشد و نمو خود ادامهدهد.