راه كارهاي مقابله با آنفلوانزاي طيور

مقدمه:

آنفلونزاي طيور (طاعون طيور يا فلور پرنده) بيماري بالقوه بسيار مخربي بوده كه غالباً در جوجه ها، بوقلمونها، اردكها و غازها تظاهر مي كند، گرچه تعداد بسيار زيادي از گونه هاي ديگر پرندگان ممكن است آلوده و بصورت يك ناقل تبديل گردند. در 84-1983 شيوع بيماري در پنسيلوانياي آمريكا باعث مرگ و كشتار بيش از 20 ميليون پرنده گرديد. شيوع بيماري در ايتاليا در ماه مي سال 2000 باعث مرگ بيش از 14 ميليون پرنده شد. شيوع اخير بيماري در آسيا تاكنون 12 كشور را در منطقه از اواخر سال 2003 تا كنون آلوده نموده است كه آمار تلفات و زيانها در حال محاسبه مي باشد.

بيماري

بيماري آنفلوانزاي طيور در اثر يك ويروس آنفلوانزا مي تواند ايجاد گردد. ويروس اين گروه از لحاظ شدت بسيار گسترده اند. برخي سويه ها (بخصوص سروتيپهاي H7 , H5 ) بسيار بيماريزا و مسري بوده كه قادر به ايجاد مرگ و مير به ميزان بيش از 90 درصد در برخي گله ها مي گردند. عفونت توسط سويه H5N1 موردي است كه اخيراً در آسيا به انسان سرايت نموده و تعداد بسياري را آلوده نموده است. با عفونت ويروسي بسيار حاد علائم كلنيكي ممكن است بصورت مرگ و مير بالا ناگهاني، احتمالاً با شروع تب و يا دپرس شدن شديد ظاهر يابد. علائم التهاب مخاط چشم، حركت سريع چشمها، التهاب سينوسها و سر سيانوزه متورم ممكن است در پرندگان مبتلا مشاهده گردد. شكل خفيفتر بيماري ممكن است بصورت علائم تنفسي غير اختصاصي تظاهر كند. در گله هاي مادر و تخمگذار علائم بصورت كاهش شديد و ناگهاني توليد يا افزايش تعداد تخم مرغهاي پوست نازك و نرم (لمبه) بروز نمايد.

انتشار بيماري

پرندگان مهاجر بخصوص پرندگان آبزي، عمده ترين منابع ويروسهاي آنفلونزا محسوب گرديد كه موجب شروع شيوع گسترده بيماري در آسيا گرديده اند. پرندگان مهاجر با توجه به رفتار مهاجرتي آنها از طريق مدفوع، قادر به انتقال و انتشار ويروسها بطور گسترده از منطقه كشور يا قاره اي به منطقه ديگر مي باشند و شيوع بيماري غالبا در نزديكي مسيرهاي مهاجرتي آنها اتفاق مي افتد. پرندگاني كه مسيرهاي طولاني پرواز مي كنند، خسته و تحت استرس بوده و دفع ويروس در اين هنگام به دليل جستجو براي منابع غذايي در مكانهاي طيور تجاري افزايش يافته و در اين مواقع احتمال آلودگي پرندگان تجاري فزوني مي يابد.

انتشار آلودگي به پرندگان منطقه اغلب از طريق آلودگي به وسيله مدفوع پرندگان آلوده رخ مي‌دهد. تماس مستقيم با مدفوع توسط پرندگان يا انتقال بصورت غير مستقيم از طريق پرسنل و تجهيزات به فارمهاي طيور از مهمترين راههاي انتقال عامل بيماري محسوب مي گردد. انسان مسلما مهمترين راه انتقال بيماري در داخل مناطق توليد طيور مي باشد. پرسنل از طريق لباس، چكمه، وسايل و دستها، ويروس را از يك سالن به سالن ديگر منتقل مي نمايند. حشرات و جوندگان ممكن است بعنوان ناقلين مهم منطقه اي عمل نمايند. حركت در داخل منطقه پرورش طيور مي تواند بسرعت از طريق ذيل صورت پذيرد:

تجهيزات حمل مواد غذايي

انتقال پرندگان بيمار و مرده

سرنگهاي واكسيناسيون

وسايل جمع آوري مرغ

مهندسين

دامپزشكان

رفت و آمد كارگري

كنترل

الف- تشخيص سريع و مراقتب دقيق كه اين تشخيص توسط جداسازي و شناسايي ويروس از لاشه ها و پرندگان در آزمايشگاه به تأييد مي رسد.

ب- نظارت دقيق بر قرنطينه ها و اعمال محدوديت در ورود پرندگان ضروري است.

ج- واكسيناسيون عليه سروتيپهاي H7 , H5 در مناطقي كه اين سويه ها موجود مي باشند.

د- بالاترين استاندارهاي امنيت زيستي (بيوسكوريفي) در فارم و منطقه بمنظور جلوگيري از انتشار در جمعيت طيور منطقه رعايت شود.

اصول امنيت زيستي مناسب

مناطق اطراف سالنها مي بايست توسط مواد و سطوحي كه قابل شستشو و ضد عفوني بوده، كاملاً محصور گرديده تا احتمال انتقال آلودگي از وسايل نقليه چكمه و غيره به سالن جلوگيري گردد. استفاده از ضد عفوني كننده هاي قوي و ضد ويروس و ضد باكتري نظير ويرو-گارد شركت Fam Carelntemational در اين موارد بسيار موثر و كمك كننده مي باشد.

امكان جلوگيري از تردد افراد غير مجاز تا حد امكان جلوگيري نمود و در خصوص بازديد كنندگان نيز بايست دستور العمل دقيق در خصوص تعويض لباس و كفش اعمال گردد. از تردد بي مورد كاركنان تا حد امكان جحلوگيري گردد. بطور مرتب و بر اساس برنامه تدوين شده حوضچه هاي ضد عفوني مناسب توسط ضد عفوني كننده مناسب از قبيل فارم- گارد، اولترا- گارد و يا ويرو – گارد پر كردند. تا حد امكان از ورود وسايل نقليه به داخل فارم جلوگيري گردد و در صورت ورود حتما مي بايست از داخل حوضچه هاي ضد عفوني عبور نمايند. جهت بازديد كنندگان لباس و چكمه تهيه گردد و بازديد كنندگان بايستي حتما دوش گرفته و كليه لباسها را تعويض نمايند. چنانچه وسايلي مي بايست وارد فام گردند، بايد ضد عفوني شوند. در