مفاهيم و اهميت كشاورزي پايدار1

تثبيت بيولوژيكي ازت، راهبردي در كشاورزي پايدار6

مفاهيمي از كشاورزي پايدار7

استفاده از كمپوست مواد آلي در كشاورزي پايدار8

كودهايي حيواني12

تناوب لگومينوزها با محصولات زراعي15

كود سبز15

نتيجه‌گيري17

مفاهيم و اهميت كشاورزي پايدار

در سال‌هاي اخير، كشاورزي پايدار از جمله موضوعاتي است كه در علوم كشاورزي مطرح شده است و با گذشت زمان توجه دانشمندان علوم كشاورزي بيش از پيش به آن معطوف مي‌شود و مي‌رود كه در سال‌هاي آتي از مهمترين مباحث علوم كشاورزي دنيا شود. در ارتباط با كاهش سريع و جدي منابع ضروري كشاورزي از طريق فرسايش، شور شدن زمين‌ها، بيابان‌زايي، انقراض گونه‌ها و آلودگي‌هاي محيطي از نگراني‌هاي عمده موجود در گزارش‌هاي جهاني است.

با‌ آغاز كشاورزي صنعتي، فشار بر اكوسيستم شروع شد. در سال‌هاي قبل در صورت تخريب زمين، انسان به منظور رفع مايحتاج خويش مي‌توانست به مناطق ديگر نقل مكان نمايد، اما امروزه با افزايش جمعيت، اين امر امكان‌پذير نيست. بدين‌ترتيب، كشاورزي پايدار غيرقابل اجتناب است و به نظر مي‌رسد در پايان اين قرن و اوايل قرن آينده، به پايداري در توسعه كشاورزي ضروري باشد.

معمولاً تعاريفي كه توسط متخصصان براي يك موضوع و مبحث خاص مطرح مي‌شود تا حدود زيادي بيانگر ويژگي‌هاي آن مبحث بوده و مي‌توان ويژگي‌هاي آن را تا حد قابل قبولي مطرح نمايد. به همين منظور به بيان تعريف و مفاهيمي پرداخته مي‌شود كه توسط كارشناسان اين فن ارائه شده است.

برنامه توسعه سازمان ملل متحد به نقل از موسسه منابع جهاني براي كشاورزي پايدار يك تعريف كوتاه و مفيد ارائه داده است. بنابراين تعريف، «نظام كشاورزي پايدار، نظامي است كه در شيوه پايا و يا دوام بهره‌وري اساس منابع و الگوهاي زراعي را بهبود بخشد، به طوري كه كشاورزان بتوانند عرضه محصولات را هماهنگ با رشد جمعيت، رشد اقتصادي و با توجه به محيط زيست افزايش دهند».

هارگراو، كشاورزي پايدار را چنين تعريف مي‌كند: «كشاورزي پايدار به مديريت صحيح منابع كشاورزي اطلاق مي شود كه در عين حال نيازهاي در حال تغيير بشري رفع شوند، كيفيت محيط زيست و همچنين منابع طبيعي حفظ شده و يا حتي بهبود مي‌يابند».

سناياك، بيان مي‌كند كه: «واژه كشاورزي پايدار به يك سيستم كشاورزي اطلاق مي‌شود كه مي‌تواند به روند توليد خود در آينده طولاني ادامه دهد».

در سال 1989، انجمن علوم زراعي آمريكا در گردهمايي سالانه خود، كشاورزي پايدار را چنين توصيف مي‌نمايد: «كشاورزي پايدار نظامي است كه ضمن برخورداري از پويايي اقتصادي، مي‌توان به بهبود وضعيت محيط زيست و استفاده بهينه از منابع موجود منجر شده و همچنين در تامين نيازهاي غذايي انسان و ارتقاي كيفيت زندگي جوامع بشري نقش مبهمي داشته باشد».

به نظر گروهي از كشاورزان، كشاورزي پايدار چنين تعريف شده است: «كشاورزي پايدار از نظر مفهوم، سيستمي است كه ضمن مديريت موفق در استفاده از منابع براي تامين نيازهاي غذايي بشر، كيفيت محيط را حفظ و ذخاير منابع طبيعي را افزايش مي‌دهد؛ از نظر اقتصادي پويا بوده و نيازهاي غذايي را تامين كرده و مواد غذايي آن، اثر سوئي بر سلامت بشر نداشته و علاوه بر آن، ذخاير منابع طبيعي را حفظ كرده و كيفيت آنها را براي نسل‌هاي آينده افزايش مي‌دهد».

در واقع، نظام كشاورزي پايدار يك نظام سودمند، مستمر و متكي بر حفظ منابع طبيعي است. اين شيوه كشاورزي، اقتصادي‌ترين و در عين حال، سودمندترين نوع استفاده از انرژي خورشيد و تبديل آن به محصولات كشاورزي را بدون تخريب و حاصلخيزي خاك و كيفيت محيط زيست توصيه مي‌كند. اين روش كشاورزي، ديدگاهي بالاتر از اقتصادي توليدي صرف دارد، به طوري كه در آن به همبستگي بين اقتصاد توليد، ثبات اكولوژيكي و كيفيت محيط زيست به صورتي جامع نگريسته مي‌شود. در كشاورزي پايدار، افزايش جريان انرژي در نظام كشاورزي و نجات كشاورز مبتدي از زراعت معيشتي و نيز صرفه‌جويي در مصرف انرژي و كاهش تلفات آن در كشاورزي متمركز در راستاي حفاظت از پايداري كشاورزي و كيفيت محيط زيست دنبال مي‌شود.

در تعريفي ديگر، نظام كشاورزي پايدار: «نظامي است كه از مواد شيميايي به گونه‌اي استفاده گردد كه در نهايت به گونه‌اي استفاده گردد كه در نهايت نه موجب متلاشي شدن و زوال خودش شود و نه با انتقال آن به محيط زيست، اكوسيستم را دچار مخاطره نمايد».