دكتر محمد مصدق ملقب به مصدق السلطنه رجل سياسي ايران، پسر ميرزا هدايت در سال 1261 متولد شد. پدرش ميرزا هدايت الله وزير دفتر استيفاء دوران ناصري و از مردان تجدد طلب و پيرو اميركبير و از معاريف شهرستان آشتيان و مادرش ملك تاج خانم نجم السلطنه بنيانگذار بيمارستان نجميه دختر فيروز ميرزا پسر عباس ميرزا وليعهد فرزند فتحعلي شاه قاجار است. تحصيلات مقدماتي را در تهران به انجام رساند و در سال 1278 ه.ش براي تحصيلات عاليه به پاريس عزيمت كرد و بعد از اتمام دوره مدرسه علوم سياسي پاريس به دانشگاه نوشاتل سوئيس وارد شد و در 1293 به اخذ درجه دكتري در حقوق نايل گرديد و بعد به ايران بازگشت چون مخالف قرارداد 1919 ( 1298 ه.ش) ايران و انگليس بود در بهار 1298 به سوئيس بازگشت و قصد داشت در آنجا مشغول كار شود كه كابينه مشيرالدوله براي تصدي وزارت دادگستري از وي دعوت كرد. در حين مراجعت به ايران از راه هندوستان و بندر بوشهر در پاييز سال 1299 به حكومت فارس منصوب شد. با اين همه در اسفند همان سال، از شناسايي كودتاي سيدضياءالدين طباطبايي امتناع ورزيد پس از سقوط سيد ضياءالدين در سال 1300 به وزارت منصوب شد و به اصلاحات در اين وزارتخانه پرداخت. در سال 1301 حكومت آذربايجان يافت و بعد از چندي به علت عدم موافقت دولت مركزي با نظريات او، از اين سمت استعفا داد در سال 1302 وزير امور خارجه شد.

در 1303 در دوره پنجم قانونگذاري به نمايندگي مردم تهران در مجلس شوراي ملي انتخاب گرديد. در اين دوره با واگذاري سلطنت به سردار سپه مخالفت ورزيد. در دوره ششم مجددا" به وكالت مجلس از طرف مردم تهران انتخاب شد و با تشكيل مجلس موسسان مخالفت كرد و پس از اتمام اين دوره چون دولت در انتخابات مجلس دخالت كرد از سياست كناره گرفت و در قريه احمدآباد در غرب تهران اقامت گزيد.با اين كه از سياست به كلي به كنار بود در چهارم تير ماه 1391 به وسيله شهرباني تهران توقيف شد و به بيرجند اعزام گرديد و تا آذرماه همان سال در زندان عمومي آن شهر محبوس بود. سپس مجددا" به احمد آباد تبعيد شد.پس از وقايع شهريور 1320 در دروه چهاردهم ( 1322) و شانزدهم ( 1329) بار ديگر از طرف مردم تهران به وكالت مجلس شوراي ملي انتخاب شد.

در اين دوره براي استيفاي حق ملت ايران از شركت نفت ايران و انگليسي و دولت انگلستان جبهه ملي را تشكيل داد و به مبارزه پرداخت و در بيست و نهم استفند 1329 قانون ملي شدن صنعت نفت را از تصويب مجلس شوراي ملي و سنا گذراند و در ارديبهشت 1330 براي اجراي اين قانون و خلع يد از شركت نفت سابق، نخست وزيري ايران را قبول كرد. در تيرماه 1331 با اين كه مجلس جديد به نخست وزيري او راي تمايل داده بود، به سبب اختلاف نظر با محمد رشا پهلوي ( شاه وقت ) براي تصدي وزارت دفاع ملي، از تشكيل دولت جديد استنكاف كرد و شاه قوام السلطنه را به نخست وزيري منصوب كرد. ولي ملت با قيام سي تير مجددا" او را به نخست وزيري برگزيد.در بيست و هشتم مرداد 1332 با كودتاي عوامل دربار و سيا ( C.I.A ) همراه عده اي از همكاران خود دستگير و زنداني شد. در پاييز همان سال در دادگاه هاي نظامي با وجود دفاعيات مشروح به 3 سال زندان مجرد محكوم گرديد.

پس از پايان دوره زندان در شهريور 1335 تحت الحفظ به احمد آباد اعزام شد و تحت نظر ماموران ساواك بود تا اينكه در اذرماه 1346 به سبب بيماري به تهران منتقل شد و در ششم اسفند در بيمارستان نجميه بستري گرديد و در