بررسي ‎راهكارهاي ‎تعديل جمعيت‎ كيفري در زندانها

بدون شك وجود زندان براي ايجاد امنيت و آرامش در جامعه و نيز مجازات مجرمان ضروري است. اما تلاش قانونگذار مي‎بايست در راستاي كاهش حجم جمعيت زندانيان باشد. يكي از عواملي كه هميشه يك معضل در راه اجراي برنامه‎هاي اصلاحي و تربيتي مطرح بوده است آمار زندانيان مي‎باشد كه به نوعي اقدامات اساسي براي نيل به اهداف مجازات را تحت الشعاع قرار داده است.به نظر مي‎رسد برنامه‎ريزي در جهت كاهش جمعيت كيفري زندان به نحو چشمگيري رافع مشكلات موجود مي‎باشد. در اين بررسي پژوهشي سعي شده ابتدا وضعيت جمعيت كيفري زندان‌هاي كشور مشخص شده و سپس روش‌هاي تعديل جمعيت كيفري مورد بررسي قرار گيرد تا نتايج تحقيق بصورت محسوس قابل ارائه باشد. به هرحال نگاهي ديگر بر اساس متغير نوع جرم ارتكابي توسط زندانيان متوجه خواهيم شد كه بالاترين گروه موجودي در زندان‌ها مجرمين مواد مخدر و معتادان هستند. حال اين سئوال مطرح مي‎شود كه آيا معتادان بايد جزء آمار محبوسان باشد؟ آيا اين قبيل افراد اصلاح‎پذير هستند با در نظر گرفتن روند افزايش جمعيت كيفري زندان‌ها بويژه جرايم (مواد مخدر) امكان اصلاح و تربيت بسيار كاهش يافته و در مقابل تكرار جرم، از هم پاشيدگي خانواده‎ها، گرايش اعضاء خانواده به انحرافات اجتماعي تخلفات و جرايم داخل زندان، بروز بيماريهاي مختلف واگيردار در داخل زندان و ... افزايش يافته با اين شرايط سئوال اصلي اين تحقيق اين است كه آيا مي‎توان با استفاده از روش‎هاي تعديل جمعيت كيفري زندان‌ها موجبات اصلاح زندانيان و پيشگيري از وقوع تكرار جرم را فراهم نمود؟

اهداف:

هدف اساسي:شناخت ويافتن راهكارهاي مناسب‎براي كاهش‎جمعيت كيفري زندان‌ها

سايراهداف: شناسايي سياستهاي‎كيفري سايركشورها براي‎كاهش جمعيت‎كيفري زندان‌ها شناسايي روشهاي قضايي مناسب براي افزايش آمار خروجي از زندان‌ها

شناسايي روشهاي قضايي مناسب براي كاهش آمار ورودي زندانيان مواد مخدر

شناسايي راهكارهاي كاهش نقش جرم‎زدايي زندان بر روي زندانيان مواد مخدر

شناسايي جايگزين‎هاي مناسب كيفر حبس براي زندانيان معتاد شناسايي جديدترين برنامه‎هاي آموزشي و اصلاحي زندانيان مواد مخدرشناسايي راههاي شيوع بيماري‎هاي جسمي و رواني زندانيان مواد مخدر

فرضيه‎ها يا سئوالات اصلي پژوهشي:

سئوال اصلي: روشهاي تعديل جمعيت‎كيفري زندان‌ها كدام است وآيا با استفاده ازاين راهكارها مي‎توان‎موجبات اصلاح زندانيان وپيشگيري از ارتكاب‎جرم آنان را فراهم ساخت؟

سئوالات فرعي: وضعيت تراكم زندانيان در زندان چگونه است؟

وضعيت تراكم زندانيان و برنامه‎هاي اصلاحي و تربيتي آنان چگونه است؟

رابطه بين تصميمات مراجع قضايي و جمعيت كيفري زندان‌ها چگونه است؟

وضعيت متهمان (بازداشت موقت) و ارتكاب جرم توسط آنها در داخل زندان چگونه است؟

وضعيت زندانيان كوتاه‎مدت وبلند مدت از نظر قابليت وپذيرش برنامه‎هاي اصلاحي و تربيتي در زندان چگونه است؟

روش پژوهش:

طرح‎پژوهش:روش‎پژوهشي مرورمنابع،روش‎پيمايشي،روش علي‎مقايسه‎اي پس‎رويدادي جامعه: قضات دادگاههاي انقلاب سراسر كشور، نسبت به موجوديزندانيان بر حسب جــرم در كل زندان‌هاي كشور، نسبت زنداني هر استان به جمعيت آن استان، نسبت موجودي زندانيان هر استان به تفكيك جرايم مختلف، تعداد كل زندانيان به تفكيك جرايم مواد مخدر، تعداد كل زندانيان استان به جرم اعتياد، بودجه فرهنگي و ورزشي هر استان سازمان زندان‌ها

نمونه:150 نفر از زندانيان استان‎هاي نمونه(تهران،خراسان، آذربايجان‎غربي، كرمانشاه، گلستان ‎و سيستان ‎و بلوچستان)

نمونه‎گيري: تصادفي خوشه‎اي

ابزار پژوهش: پرسشنامه باز، پرسشنامه نگرشسنج، مصاحبه

بحث و نتيجه‎گيري:

مجازات حبس به عنوان يكي از انواع ضمانت اجراهاي كيفري است. ضمن آنكه مي‎توان آن را مناسب‌ترين كيفر براي ارعاب فردي و اجتماعي كردن مجرم در نظر گرفت ليكن بايد اين نوع مجازات به گونه‎اي اعمال شود تا مجرمين را به بدي اعمال خود آگاه نموده و از طريق اصلاح و تربيت و بازسازي اجتماعي آن را براي زندگي مجدد و سازندگي سعادتمندانه‎اي را براي خودشان تأمين نمايند. براي تحصيل اين هدف بايستي شرايط زندان مطابق با شرايط زندگي واقعي در جامعه از نظر اجتماعي شدن زنداني و محيط خارج گردد. به عبارتي زندان در عين حال كه حقيقت حبس را نيز نشان مي‎دهد زندگي در آن بايد در حدامكان شبيه به خارج از زندان باشد. لذا نبايد ناديده انگاشت چنانچه در اعمال مجازات حبس ابزارهاي لازم براي اصلاح و تربيت مجرمين وجود نداشته باشد زندان داراي آثار سوء و زيانباري در جهت افزايش جرم و بزهكاري خواهد بود كه براي كاهش آثار زيانبار آن بايد در بهره‎گيري از اين نهاد جزايي دقت كافي و توجه لازم به عمل آيد به همين جهت است كه به سبب عدم كارايي موثر در زندان در تحقق اهداف مترتب بر ان و نيز نظر به تبعات منفي عديده اين تأسيس كيفري، ضرورت بكارگيري طرح تعديل جمعيت كيفري (اعم از تقليل آماري ورودي و افزايش آمار خروجي) هرچه بيشتر آشكار گردد.

پيشنهادات مهم: