فهرست

عنوان صفحه

مقدمه 1

فصل اول :موضوع پژوهش 5

بيان مساله 6

فرضيه هاي پژوهش 8

تعاريف مفهومي و عملياتي متغييرها 9

فصل دوم : بخش نظري 10

مفهوم كمال گرايي 11

اهميت كمال گرايي 12

كمال گرايي از ديدگاه انديشمندان 13

نظريه آدلر در رابطه با كمال گرايي 15

كمال گرايي از ديدگاه اسلام 17

انواع كمال گرايي 18

ابعاد پنچ گانه كمال گرايي 20

ابعاد سه گانه كمال گرايي 21

ويژگي افراد كمال گرا 22

تلاش براي برتري يا كمال 23

سبك زندگي 24

روش هاي اساسي تلاش در كمال گرايي (برتري ) 26

تلاش براي جبران 27

مشاوره به شيوه فردي آدلر 28

ترتيب تولد 29

فرزند دوم 36

فرزند آخر 39

تك فرزند 43

فهرست

عنوان صفحه

دور معيوب (سيكل معيوب ) در روند كمال گرايي 45

عوامل خانوادگي موثر در ايجاد كمال گرايي 47

ترتيب تولد فرزند چندم 49

فرزندان اول خانواده 50

فرزندان وسط خانواده 51

فرزندان آخر خانواده 52

كمال گرايي 53

نظريه را جرز در رابطه با كمال گرايي 59

پژوهش در نظريه آدلر 61

پژوهشهاي مربوطه 67

خاطرات قديم وصفات شخصي 68

خاطرات قديمي و نتايج روان درماني 71

ارزيابي نظريه آدلر 73

چشم اندازهاي نظري و پژوهشي در كمال گرايي 76

فصل سوم : روش تحقيق 82

جامعه آماري و روش نمونه گيري 83

روش اجراي تحقيق 84

روش تحليل داده ها 85

اعتبار 86

فصل چهارم : يافته ها و تجزيه تحليل آنها 87

جدول ها 88

فصل پنجم : بحث و نتيجه گيري 98

محدوديتهاي پژوهش 103

104 پيشنهادات

منابع 105

«مقدمه»

به راستی بخش بزرگی از مسائل جدی که بشر امروز با آن روبرو است صرفاً با فن آوری به دست آمده از علوم طبیعی حل نخواهد شد و این مسائل مولفه های شخصیتی و رفتارهای ویژه ای دارند که برای حل آن ها باید از دانش روان شناسی به ویژه روان شناسی شخصیت بهره گرفت .

نیروی انگیزش هر فرد به سوی رشد و خود شکوفایی است . همه ی ما نیاز داریم که توانایی های بالقوه ی خود را تا بالاترین اندازه ممکن شکوفا کنیم و به رشدی فراتر از رشد کنونی خود دست یابیم . گرایش طبیعی ما حرکت در مسیر تحقق توانایی های بالقوه ی خویش است ، هر چند ممکن است در این راه با برخی موانع محیطی و اجتماعی روبرو شویم . البته رسیدن به کمال و شکوفا ساختن استعداد ها و توانایی های نهفته و بالقوه فرد ، به خودی خود بسیار ارزشمند است و در این وادی کمال گرایی امری مثبت و پسندیده است ، ولی آن چه مطلب این پایان نامه به آن اشاره دارد جنبه ي فراطی یا منفی کمال گرایی در روان شناسی است . دگرگونی های سریع و پیچیده جوامع انسانی به مرور زمان بر شیوه های فرزند پروری انسانها اثری اساسی بر جای گذاشته است ، و خانواده ها اکنون تلاش می کنند فرزند خود را از همان اوان کودکی برای بردن گوی سبقت از همسالانشان آماده کنند . این شیوه ی تربیتی سبب شده است که فرزندان ، زمانی خود را با ارزش بدانند که مورد تایید والدین خود قرار بگیرند و چون تایید والدین و دیگران نقشی اساسی در ساختار شخصیتی افراد دارد ، می کوشند تلاش خود را دو چندان کنند ، تا به انتظارات آنان پاسخ مثبت دهند . با گذشت زمان این روند به صورت رفتاری پایدار خواهد آمد و انتظارات والدین ، جای خود را به انتظارات بلند پروازانه و دست نیافتنی از خود می دهد . ویژگی شخصیتی کمال گرایی در سه بعد قابل بررسی است کمال گرایی خود مدار که فرد معیار های دست نیافتنی برای خود دارد و چون نمی تواند به آنها برسد دچار نا امیدی و یاس می شود . فرد کمال گرا یعنی فردی که نیاز و عطش دارد از هر نظر کامل و بی نقص باشد ، خود را درست مطابق تصویر آرمانی که از خودش دارد میپندارد . عطش کمال گرایی این افراد ، منحصر به یک یا چند امر ویژه نیست ، بلکه ایشان می خواهند در کلیه شئون زندگی ، افکار و احساسات ، رفتار و اعتقادات ، عالی و بی نقص باشند . آدلی اصطلاح تلاش برای کمال را به عنوان نیروی پویشی عظیم در پس هر انگیزه ای به کار برد .

روان شناسان ارتباط بین کمال گرایی و تربیت تولد را بسیاری از عوامل از جمله منظومه ی خانواده که اولین محیط اجتماعی را تشکیل می دهد هر کودکی ، می کوشد تا در این منظومه ، با رقابت و رزی مورد توجه و اهمیت قرار گیرد و موقعیتی برای خود دست پاکند . سبک زندگی را می توان به مشابه اسطوره شناسی شخصی در نظر گرفت و مورد مطالعه و بررسی قرار می دهند . انگیزه کمال و تاثیر آن بر رفتار انسان در طول تاریخ به صورت همه جانبه و گسترده ای توسط روان شناسان به ویژه نظریه پردازان رویکرد روانکاوی مورد بحث قرار گرفته است . اگر چه اصطلاح های کمال گرایی و تفکر کمال گرا بطور خاص در ادبیات پزشکی ، روانشناسی و روان درمانی تاریخچه طولانی دارد لیکن در این زمینه کار پژوهشی اندکی صورت گرفته است ( پیروستا 1986به نقل از مهرابی زاده هنرمند،1382)

بر اساس شواهد موجود ، تفاوتهای فردی زیادی در کمال گرایی وجود دارد اما مهم ترین مشخصه های کمال گرایی ، داشتن اهداف بلند پروازانه ، جاه طلبانه ، مبهم و غیر قابل وصول و تلاش افراطی برای رسیدن به این اهداف است (فروست ، مارتین، لهارت و روز نبلایت 1991به نقل از نشریه طلوع ، 20) کمال گرایی را به منزله مجموعه ای از معیار های بسیار بالا برای عملکرد که با خود ارزشیابیهای انتقادی افراطی و عدم اعتماد به نفس مشخصه افراد کمال گرا است . نیاز شدید این افراد به مو فقیت و امکان پرهیز از انتقاد دیگران و آشکار شدن بعضی از عیوب خود ، آنها را وادار به انجام فعالیت های مداوم و سخت به منظور دستیابی به موفقیت می کند ، اما معمولاً زندگی آنها با انتقاد های دیگران و ارزشیابیهای افراطی خودشان عمیقاً آسیب پذیر است . این سخت گیری « وجدان » و « من برتر » می تواند نیرویی برای پیشرفت بر انگیزد ولی می تواند دلیلی هم برای خشنودی پائین از کمالات و هم چنین آسیب پذیری از تجربه شکست و انتقاد و بالابردن قابلین افسردگی و خود کشی باشد .

فصل اول

موضوع پژوهش

بیان مسأله :

موضوع مورد بررسی در این پژوهش عبارت اند از بررسی رابطه بین کمال گرایی و ترتیب تولد در دانشجویان دختر و پسر در دانشکده علوم انسانی در دانشگاه آزاد واحد تاکستان می باشد . به عبارت دیگر در این پژوهش می خواهیم این مطلب را مورد بررسی قرار دهیم که آیا بین کمال گرایی و ترتیب تولد فرزند اول فرزند دوم فرزند سوم تک فرزند رابطه وجود دارد ؟ و بر آن هستیم که با به دست آوردن فهم درستی از این روابط حاصل نموده تا خانواده ها در شیوه سبک زندگی و ترتیب تولد و برنامه های اصلاحات مناسب را به عمل آورند .

اهمیت و ضرورت مسئله :

فرد کمال گرا یعنی فردی که نیاز و عطش دارد از هر نظر کامل و بی نقص باشد ، خود را درست مطابق تصویر آرمانی که از خودش دارد فرض می کند و چون گمان می کند به راستی همان چیزی است که به حکم خود آرمانی « باید » باشد بر این اساس خود را در زمینه های اخلاقی ، عقلی و معنوی کامل و از همه « برتر » حس می کند و دیگران را به چشم حقارت و کوچکی می نگرد انگیزه کمال و تاثیر آن در رفتار انسان در طول تاریخ به صورت همه جانبه و گسترده ای توسط روان شناسان به ویژه نظزیه پردازان رویکرد در روانکاوی ، مورد بحث قرار گرفته است. هر چند که کمال گرایی تاریخچه طولانی دارد اما پژوهش های تجربی اندکی برای بررسی این سازه انجام شده است .

اگر چه براساس شواهد موجود ، تفاوت های فردی زیادی در کمال گرایی وجود دارد ، لیکن مهم ترین مشخصه های کمال گرایی ، داشتن اهداف بلند پروازانه ، جاه طلبانه ، مبهم و غیر قابل وصول و تلاش افراطی برای رسیدن به این اهداف است . روان شناسان ارتباط کمال گرایی را با بسیاری از اختلالات روانی مورد بررسی قرار داده اند ، مثل رابطه آن با ترتیب تولد و همچنین ، تفاوتهای فردی مربوط به کمال گرایی در نوشته های روان شناسی عمدتاً اهداف ، ایده آل ها و هنجارهای خویشتن یا رفتارهای تقویت خویشتن مربوط دانسته شده اند . با کاوش دقیق در روحیات انسان درمی یابیم که انسان ، دوستدار خوبی و کمال است . بدیهی است ایت تمایل یعنی انسان کامل وبی عیب بودن به خودی خود ایرادی ندارد . به راستی اگر همه ما چنین نیازی را درخود احساس کنیم و برای برآوردن آن بکوشیم دنیای ها دنیای بهتری خواهد شد . ولی چنین نیازی در یک شخص روان رنجور دیگرآن مفهوم واقعی را ندارد . شخص روان رنجور تنها« می خواهد »که فردی کامل باشد ، ولی برای تحقق بخشیدن به چنین خواسته ای هیچ « نمی کوشند » این یک امر به بدیهی است که لازمه ی تکامل یافتن و بهتر شدن ، تغییر پیدا کردن است . شخص روان رنجور از این قانون کلی پیروی نمی کند . وی برای آن که نقطه ضعف نداشته باشد ، نقطه ضعف های خود را از بین نمی برد . (یعنی اصولاً نمی کوشد ، یا بهتر بگوییم نمی تواند این نقطه ضعف ها را در خود دریابد تا آن ها را از میان ببرد ) بلکه تنها تلاش می کند خود را بدون نقطه ضعف جلوه « دهد » پندار کامل بودن و هیچ نقطه ضعفی نداشتن در او ریشه های برتری بر دیگران را می پروراند. ( هورنای 1945به نقل از مهرابی زاده هنرمند ، 1382)

فرضیه های پژوهش

فرضیه های پژوهش بعد از اهداف پژوهش نوشته شود

1-بین کمال گرایی فرزندان اول دختر و پسر تفاوت معنی داری وجود دارد .

2- بین کمال گرایی فرزندان دوم دختر و پسر تفاوت معنی داری وجود دارد .

3 -بین کمال گرایی فرزندان سوم دختر و پسر تفاوت معنی داری وجود دارد .

4- بین کمال گرایی تک فرزندان دختر و پسر تفاوت معنی داری وجود دارد .

5- بین کمال گرایی و ترتیب تولد رابطه معنی داری وجود دارد .

اهداف پژوهش

1 - بررسی رابطه بین کمال گرایی و ترتیب تولد فرزندان دختر و پسر

2-بررسی رابطه بین کمال گرایی بین فرزندان اول ، دوم ، سوم دختر و پسر

3 - بررسی همبستگی چند گانه بین کمال گرایی و تک فرزندان دختر و پسر

4-ارائه راهبرهای کاربردی و ترتیبی در زمینه ترتیب تولد ( فرزندان اول ، فرزند دوم ، فرزند سوم ، تک فرزند ) برروی کمال گرایی دختر و پسر

5-معرفی عوامل موثر برای فرزندان دختر و پسر دانشجو در بالا رفتن کمال گرایی

تعاریف مفهومی وعملیاتی متغییرها

تعریف عملیاتی کمال گرایی

منظور از کمال گرایی نمرهای است که فرد در آزمون کمال گرایی اهواز بدست می آورد

تعریف مفهومی کمال گرایی

کمال گرایی داشتن اهداف بلند پروازانه جاه طلبانه مبهم وغیر قابل وصول وتلاش افراطی برای رسیدن به این اهداف است ( مجله پژوهش وعلمی دانشگاه الزهرا ، نشریه طلوع – 20)

تعریف عملیاتی ترتیب تولد

منظور چندمین فرزند خانواده ( اول ، دوم ، سوم یا تک فرزند ) بودن است.

فصل دوم

بخش نظری

مفهوم کمال گرایی :

فرد کمال گرا ، یعنی فردی که نیاز وعطش دارد که از هر نظر کامل وبی نقض باشد خود را درست مطا بق تصویر آرمانی که از خودش دارد فرض می کند وچون گمان می کند به راستی همان چیزی است که به حکم خود آرمانی ( باید) باشد ، براین اساس خود را در زمینه های اخلاقی ، عقلی ومعنوی کامل واز همه کس (برتر ) حس می کند ودیگران رابه چشم حقارت وکوچکی می نگرد . ولی به حکم بخش دیگری از تصویر آرمانی اش ، مثلا این که می پندارد بشر