آثار زيست محيطي

آثار زيست محيطي طرح. تهية جدول ارزيابي آثار زيست محيطي. تعهد به رعايت همة مقررات برنامه ريزي فيزيكي . بررسي مفاهيم معماري، طراحي و مهندسي. نقش طرح در كيفيت كلي محيط زيست.

آثار اقتصادي

اندازه گيري آثار اقتصادي طرح. روش مورد استفاده و نتايج حاصله. منافع جامعة محلي. نقش آن در اقتصاد. اشتغال ايجاد شده.

آثار اجتماعي

مشاوره با جامعة محلي. تشكيل جلسات مشاوره توضيح و تبيين طرح. بازخور و واكنش‌ها. ميزان حمايت محلي.

مالكيت و مديريت

مالكيت طرح- داخلي، خارجي، مشترك. مديريت طرح، نوع شركت و فعاليت چند مليتي، ملي و غيره. سابقه و تجربيات قبلي. استفاده از نيروي انساني. شغل هاي مستقيم ايجاد شده. كانال هايي بازاريابي ايجاد شده. برآورد فروش. امكان سنجي مالي.

از ديدگاه بخش خصوصي

تعريف بازار

تحليل تقاضا. سطوح تقاضا. تعيين بازار- اهداف بازاريابي. مشخصات و خصوصيات بازار. جريان هاي جهانگرد. فصلي بودن و توزيع تقاضا. ترجيحات و خواسته ها.

تعريف محصول

توصيف كلي مفهوم محصول. حمايت مقام هاي محلي. مجوز برنامه ريزي. واكنش هاي جامعة محلي. معيارهاي توسعة هر وجه:

• موقعيت - سهولت دسترسي. مكان انتخاب شده . مشخصات مكان و محيط. رابطه با ديگر جاذبه ها، تسهيلات و خدمات. نيازهاي زيربنايي و معيارهاي محيطي.
• تسهيلات- ميزان تسهيلات. ظرفيت. مفاهيم طرح- سبك و طرح ساختمان ها. نيازي عملياتي. سازماندهي و تامين نيروي انساني.
• خدمات- تعريف سطوح خدمات. پوشش و ساعات فعاليت. سازماندهي و تامين نيروي انساني.

فصل ششم:

سازمان هاي خدماتي حمل و نقل

مقدمه

سيستم حمل و نقل در قلب صنعت جهانگردي قرار دارد. اين سيستم خط اتصالي بين مقصد، ميهمانخانه، جاذبه ها و ساير مكان هاي توريستي مي باشد. كارايي، راحت بودن و ميزان سلامت و امنيت اين سيستم، تعيين كنندة نوع تجربه و كيفيتي است كه از سفر به دست مي آيد. در برخي شرايط هزينة حمل و نقل، بزرگ ترين بخش هزينة سفر را تشكيل مي دهد.

بين پيشرفت سيستم حمل و نقل و رشد صنعت جهانگردي يك رابطة مستقيم برقرار است. به ويژه، خودرو و هواپيماي جت توانستند مسافرت را براي بخش بزرگي از جمعيت دنيا ميسر سازند. با افزايش تقاضا براي مسافرت، ظرفيت وسيله هاي مختلف حمل و نقل عاملي حياتي در افزايش يا كاهش صنعت جهانگردي به حساب مي آيد. در بسياري از مقصدها، محدوديت هايي كه به وسيله سيستم حمل ونقل و ساختار زيربنايي مانند فرودگاه و جاده اعمال مي شود، به صورت بزرگ ترين مانع و عامل بازدارنده در مسير رشد درآمده است. در مورد مقصدهايي مانند جزيره كه در وسط اقيانوس قرار دارند، صنعت جهانگردي در آن مسيرها بدون وجود خطوط هوايي رشد نمي كند و اگر اين وسيلة نقليه در آن مسير وجود نداشته باشد، دست اندركاران صنعت جهانگردي كار چنداني نمي توانند انجام دهند.

در اين فصل دربارة جنبه هاي اصلي مسافرت بحث مي كنيم. بين فناوري و سيستم حمل و نقل رابطه اي تنگاتنگ وجود دارد كه به هنگام بحث دربارة راه هاي مختلف مسافرت، در اين باره مطالبي ارائه خواهيم كرد. با توجه به اهميتي كه خطوط هواپيمايي در مسافرت هاي بين المللي دارند، در اين باره به تفصيل بحث خواهيم كرد. مقررات و قوانين خطوط هوايي در ايجاد مسائل و مشكلات رو به روي صنعت جهانگردي نقش بسيار مهمي ايفا مي كنند كه در اين مورد نيز مطالبي ارائه خواهيم كرد.

تاريخچة توسعه سفرهاي مسافرتي

در طول تاريخ، در زمان هاي مختلف، شيوه هاي متفاوت مسافرتي رواج داشته است. سير تكاملي سفرهاي مسافرتي، از درشكه تا هواپيماي جت، بيانگر روند تكاملي فناوري حمل و نقل است. درك روند تكاملي و سير تغييرات مسافرت ها در طول زمان، از آن نظر اهميت دارد كه فرايند تكاملي ساير جنبه هاي صنعت مسافرت (به ويژه بخش پذيرايي و ميهمانداري) تا حد زيادي تحت تاثير اين تغييرات بوده است.

مسافرت در روزگاران قديم (باستان)

تا نخستين سال هاي سدة بيستم، مسافرت جاده اي تغيير چندان زيادي نكرده است و بيشتر مسافرت ها با چهارپاياني مانند اسب، انجام مي شد و در اين سالها بود كه با پيدايش درشكه، مسافرت كمي راحت تر شد. اين بهبود وضع مسافرت بدان سبب است كه براي ساختن جاده ها از مصالح بهتري استفاده كردند و با پركردن گودال هاي كوچك و بزرگي كه در مسير درشكه ها بود، جاده را هموارتر نمودند؛ و از سوي ديگر، نوعي فنر زير اتاقك درشكه قرار دادند كه به اصطلاح موج جاده را مي گرفت و مسافر احساس آرامش بيشتري مي كرد. به هر حال، از آنجا كه جاده سازي كراي بس طاقت فرسا بود و شهرها در فواصل بسيار دور از هم قرار داشتند و در برخي از موارد راه هاي آبي بهترين وسيلة حمل و نقل بودند مسافرت در مسيرهاي طولاني تا پيش از اختراع راه آهن پيشرفت چندان زيادي نداشت.

در آن سال ها بيشتر از راه هاي آبي استفاده مي شد و وسايل مسافرت مخصوص اين راه ها پيشرفت هاي چشمگيري داشت. با گذشت چندين سده و در طول تاريخ، بسياري از كشورهايي كه در ساحل درياها قرار گرفته بودند (مانند فنيقيه. روم و چين) اقدام به ساخت كشتي هاي بهتري كردند. از سدة 16 تا 19، دريانوردان از انواع مختلف كشتي كه برخي از آنها بسيار معروف بودند، استفاده مي كردند. در نخستين سال هاي سدة نوزدهم كشتي بخار ساخته شد و مسافران توانستند با استفاده از اين كشتي ها، سراسر اقيانوس اطلس را بپيمايند.

راه آهن و راههاي آبي

در گذشته مسافران براي مسافرت هاي دسته جمعي از كشتي و راه آهن كه با نيروي بخار حركت مي كردند استفاده مي نمودند. در نخستين سال هاي سدة 19 راه آهن به وجود آمد و در طول اين سده به سرعت رشد كرده و توسعه يافت. در سال 1835 راه آهن «گريت وسترن»، لندن را به بريستول وصل كرد و در سال 1841، توماس كرك، نخستين گروه مسافران را جابه جا نمود و نوعي مسافرت دسته جمعي (تور) انجام داد. راه آهن سراسري ايالات متحدة آمريكا، در سال 1869 تكميل شد. در آخرين سال هاي سدة 19 راه آهن به عنوان بزرگترين وسيلة مسافرتي به حساب مي آمد كه بسياري از مسافران را در نقاط مختلف دنيا، بين شهرهاي بزرگ، جا به جا مي كرد. در سال 1883، «اورينت اكسپرس»، پاريس را به استانبول و در سال 1913 لندن را به استانبول وصل كرد. در ايالات متحدة آمريكا، «برادوي ليميتد» و «گلدن استيت ليميتد»، از شهرت زيادي برخوردار بودند و اين دو شركت با راه آهن خود، شهرها و نقاط درون شهري را به هم وصل مي كردند. در نخستين سال هاي سدة بيستم، ايستگاه راه آهن به عنوان كانون اتصال شهرهاي بزرگ و كوچك درآمده بود و در اطراف ايستگاه ها، انواع هتل ها و رستوران هاي كوچك و بزرگ و نيز تشكيلاتي مختلفي براي مسافران ايجاد شده بود.

در همين دوره پيشرفت فناوري در كشتي هاي بخار باعث شد كه از آخرين سال هاي دهة نوزدهم تا نخستين سال هاي دهة بيستم، راه هاي آبي و اقيانوس پيما شهرت زيادي پيدا كنند و خط هاي بزرگ كشتيراني مثل «موريتانيا»، «كوئين ماري» و «كوئين اليزابت» به وجود آيند، كه در نتيجه، مسافران مي توانستند با استفاده از اين راه هاي آبي سراسر اقيانوس اطلس را در مدتي كمتر از چهار روز بپيمايند.

خودرو و هواپيما (راه هاي هوايي)

در نخستين سال هاي سدة بيستم شركت فورد در توليد خودرو پيشگام بود و توليد زياد خودرو آن باعث شد كه سيستم حمل و نقل راه آهن از رونق بيفتد و بخش بزرگي از جامعه توان خريد و استفاده از آن را پيدا كند. با افزايش مسافراني كه با خودرو مسافرت مي كردند، سيستم جاده اي مورد توجه خاصي واقع شد، براي مثال، دولت آلمان و ايالات متحده به ترتيب تصميم به ساختن اتوبان و بزرگراه گرفتند.

به شيوه اي مشابه، رشد صنعت هواپيمايي و به كارگيري اين وسيلة نقليه، موجب شد خطوط كشتيراني از رونق بيفتد. برادران رايت، در سال 1903، نخستين پرواز را در «كيتي هاك» انجام دادند. در آلمان از سال 1914 نخستين خط هوايي داير گرديد؛ سرانجام پس از جنگ جهاني اول مسافرت با هواپيما به صورت يكي از شيوه هاي مسافرتي درآمد. اروپا در اين راه پيشگام بود، و در ايالات متحدة آمريكا نامه ها و محموله ها با اين وسيله به مقصد حمل مي شدند. در سال هاي بين دو جنگ جهاني در فناوري حمل و نقل پيشرفت هاي چشم گيري صورت گرفت، كه برخي از آنها شامل پيش بيني آب و هوا، ساخت وسايل هوانوردي، دريانوردي و ارائه شيوه هاي نوين مديريت بودند. در طول جنگ جهاني دوم، مسافرت هوايي بين قاره ها انجام مي شد و پس از چندي از هواپيماي چهار موتوره كه داراي تشكيلات پيشرفته اي بودند. استفاده گرديد كه مسافرت راحت تر و با راندمان بالاتري انجام مي گرفت. در سال 1958، هواپيماي جت در امور بازرگاني مورد استفاده قرار گرفت و مسافرت هاي هوايي،‌ جايگزين مسافرت هاي آبي و راه آهن شد. در سال 1970 هواپيماي غول پيكر «جمبو جت» به كار گرفته شد، و سپس در سال 1976 هواپيماي «كنكورد» مسافران را جابه جا كرد. از آن زمان تاكنون پيوسته بر سرعت هواپيماها افزوده مي شود و مسافرت ها با راندماني بالاتر و بسيار راحت تر انجام مي شوند.

خدمات راه آهن

اگرچه هنوز هم براي حمل و نقل بار و جابه جايي مسافران از راه آهن استفاده مي شود، ولي هواپيما و خودرو باعث شده اند كه از سال هاي پس از جنگ جهاني دوم، راه آهن رونق خود را از دست بدهد. راه آهن، در سراسر تاريخچة زندگي خود، متحمل مسئله هاي زيادي شده است. براي مثال، نبودن يك استاندارد قابل قبول همگاني براي عرض راه آهن (به ويژه در ايالات متحده آمريكا) باعث شده است كه هزينه هاي زيادي در اين راه به مصرف برسد. گذشته از اين تقاضاهاي مختلف و نيازهاي گوناگون مسافران، در مقايسه با مسافران هواپيما، باعث شده است كه در طرح ريزي و نگهداري اين وسيلة نقليه مشكلات زيادي به وجود آيد. هم چنين مسئله آب و هوا، و فرسايش خاك نيز از جمله مشكلات مهم اين وسيلة نقليه است. هزينة بالاي نگهداري و سرمايه و نيروي كار براي ارائة خدمات لازم،‌ باعث شده است كه اين وسيلة نقليه هنوز هم به صورت يكي از وسايل پرهزينه باشد. كاهش مسافر و هزينة بالا نشان دهندة اين است كه بيشتر خط هاي راه آهن به كمك هاي حمايتي دولت نيازمند هستند.

پيشرفت هاي چشم گير در ارائه خدمات به مسافر

از نخستين سال هاي سده نوزدهم، مسافران راه آهن با واگن هايي كه 6/4 متر طول و 1/2 متر عرض داشتند، جابه جا مي شدند. در حدود سال 1830 در آمريكا شركت «بالتيمور و اوهايو»، مسافران را با واگن هاي 60 نفره جابه جا مي كرد و اين واگن ها تا 100 سال بعد به همان گونه مورد استفاده قرار گرفتند. در سال 1964 «پول من» واگن هايي را كه داراي محل خواب بودند، به ثبت رساند. و در دهة 1930 راه آهن با سرعتي بيشتر و راحت تر مسافران را جابجا مي كرد. نكتة جالب توجه اين كه با وجود پيشرفت هايي كه در راه آهن صورت گرفته بود، به مرور اين وسيله شهرت خود را از دست داده و جاي خود را به هواپيما و خودرو مي داد. در ايالات متحده آمريكا، دولت مركزي از نظر اقتصادي به صنعت راه آهن كمك كرد و در سال 1971، با ايجاد يك شركت خصوصي به نام «استراك»، كوشيد تا با دادن يارانه هاي بسيار اين صنعت را نجات دهد. در كانادا هم سيستمي مشابه، به نام «وياريل» به وجود آمد.

حمل و نقل جاده اي و مسافرت با خودرو

خودرو

امروزه در دنيا براي مسافرت بيشتر از خودرو استفاده مي كنند. با توليد و به كارگيري تعداد بيشتر خودرو، پيش بيني مي شود كه در سدة آينده هم، بيشتر از اين وسيلة نقليه استفاده شود. دلايل عمومي شدن خودرو و مسافرت با اين وسيله به شرح زير است:

• وسيلة نقليه بهتر. خودروهاي امروزي وسايلي هستند بسيار ساده، داراي موتورهايي قابل اعتماد، سالم، بدون خطر كه رانندگي را راحت تر مي كنند. ساخت موتورهايي كه سوخت كمتري مصرف مي كنند و مي توانند مسافرت بيشتري را طي كنند و هم چنين، وجود آزادراه ها، باعث شده است كه مردم براي گذراندن روزهاي تعطيل و تفريح به اين وسيلة مسافرتي روي آورند.

آزادراه‌ها

وجود سيستم جاده اي مناسب، آزاد راه ها و ساختارهاي زيربنايي مربوطه از جمله پيش شرطهاي مهم مسافرت با خودرو است. هر قدر سيستم جاده اي گسترده تر باشد، مسافر مي تواند مسيرها و مقصدهاي بيشتري را انتخاب كند. در آينده هزينه و امنيت آزادراه ها، دو جنبة اصلي مسافرت در جهانگردي به حساب خواهند آمد. از آن جا كه افراد در آزاد راه ها با سرعت بالايي رانندگي مي كنند، اين آزاد راه ها بايد سلامت آنها را تامين كنند. براي اين كه مسافر و راننده درآزاد راه از سلامت بيشتري برخوردار باشند، در ساخت آزاد راه بايد استانداردهاي روشنايي و علايم لازم رعايت شوند، تا هزينه تصادفات و تعميرات را كاهش دهند. دولت يا سازمان هاي محلي كه اقدام به ساخت آزاد راه ها مي كنند، مي توانند هزينه ها را از روش هاي متفاوتي تامين كنند، كه از آن جمله مي توان به ماليات بر سوخت، لاستيك، فروش خودروهاي سبك و سنگين، گرفتن ماليات با توجه به وزن خودرو و ماليات بر خريد و فروش خودرو و گرفتن عوارض در آزادراه‌ها اشاره كرد.

سايل وسايل حمل و نقل زميني

اصطلاح حمل و نقل زميني به همة وسايلي اطلاق مي شود كه افراد بدان وسيله براي جابه جايي بين دو هتل، بازديد از شهر و رفت و آمد به فرودگاه از آنها استفاده مي كنند (مانند خودروهاي گروهي و يا خودروهايي كه سازمان هاي جهانگردي بدان وسيله افراد را به بازديد نقاط موردنظر مي برند).

خودروهاي جمعي (اتوبوس)

اتوبوس متداول ترين وسيله مسافرتي مي باشد. يكي از مزيت هاي عمدة اين وسيله، اين است كه مثل خودروي سواري به يك مسير مشخص محدود نمي شود؛ همين ويژگي باعث مي شود كه سازمان ذي ربط بتواند خدمات متفاوتي را بين جوامع مختلف (در مقايسه با راه آهن يا هواپيما) ارائه دهد. در صنعت جهانگردي، خودروهاي مسافربري از جمله وسايل عمده به حساب مي آيند و مي توانند بين فرودگاه و ايستگاه قطار، ميهمانخانه ها و جاهاي موردنظر مسافر و مكان هاي ديدني شهر يا مقصد، ارتباط برقرار كنند.

يكي از ويژگي هاي عمدة وسيلة ياد شده اين است كه سازمان ها مي توانند افراد را به صورت دسته جمعي با اتوبوس هاي مسافرتي به نقاط مختلف و ديدني ببرند و با ارائه يك بليت، كلية هزينه هاي مربوط به حمل و نقل، غذا، تفريح و هتل را تامين كنند. معمولاً خودروهايي كه براي ارائه چنين خدماتي در نظر گرفته مي شود، استاندارد بوده و با نرخ هاي بسيار كمتري مسافران را از هتل سوار مي كنند و به نقاط ديدني شهر مي برند و سپس در زمان مشخص آنها را برمي گردانند؛ ولي اگر مسافر مي خواهد به گونة ديگري عمل كند، ناگزير به پرداخت مبلغ بيشتري مي شود.