مقدمه :

پرخاشگري معمولا به رفتاري اطلاق مي شود كه قصد از آن صدمه رساندن (جسماني يا زباني ) به فرد ديگر يا نابود كردن دارايي افراد است . واژه اصلي دراين تعريف قصد است قدرت ، ثروت ومقام از جمله ، هدفهايي هستند كه مي توانند با توسل به پرخاشگري بدست آيند بعضي از روانشناسان بين پرخاشگري خصمانه كه تنها به قصد صدمه زدن انجام مي‌شود وپرخاشگري وسيله اي كه هدفش به دست آوردن پاداش است نه صدمه زدن به ديگران ، فرق مي گذارند حمله يك عضو از گروهي او باش به يك رهگذري بي گناه در ظاهر ، موردي از پرخاشگري خصمانه ) ممكن است برخاسته از نياز به كسب موقعيت در گروه باشد .

نظريه اي كه درباره پرخاشگري ارائه مي شود بايد بتواند هم پرخاشگري خصمانه وهم پرخاشگري وسيله اي را تعيين كند . بنابراين خشم و « ابراز خشم » تحت تاثير محيط اطراف اند .

انسان در تمام لحظه هاي مهم زندگي اش مي تواند تصميم بگيرد كه چگونه رفتار كند وچه موقع سخن بگويد و آيا خشم خود را آشكار سازد يا نه ، خشم سركوب شده زماني مي تواند « مضر» باشد كه ما احساسات مان را آشكار نسازيم وگرنه موقعيت « برفشار » همچنان ادامه يابد . خشم ابراز شده نيز هنگامي « زيان آور » خواهد بود كه ما احساساتمان را آشكار نماييم ودر نتيجه ابراز احساسات موقعيت « پرفشار » بدتر شود خشم به خودي خود يك نوع بيماري نيست كه فقط « يك » علت داشته باشد خشم يك فرايند يك دادوستد يا يك روش ارتباط است گاهي اوقات خشم به دليل نابساماني جسمي است ، اما غالبا از رخدادهاي اجتماعي سرچشمه مي گيرد اغلب اوقات « خشم » در اثر روابط اجتماعي ميان افراد جامعه بروز مي كند .

1- پروژه مژگان زماني

2- روانشناسي خشم – كارون تاوريس – مترجم احمد تقي پور – سعيد درودي .ص 192

3- روان شناس خشم – كارون تاوريس .مترجم احمد تقي پور –سعيد درودي .ص 11

تعريف خشم :

بعضي از مردم خشم رايك نيروي قدرتمند ( مانند تب يا توفان ) مي پندارند

كه در بدن توفان يا طغيان بر مي انگيزد .1 افلاتون وشكسپيد وفرويد « خشم »

را اسب سركش ناميده اند كه دليل بر آن سوار است 2. «خشم واكنشي است غريزي در برابر « تهديد » ونوميدي از رسيدن به اهداف و آرزوها 3 خشم احساسي پيچيده است ومي تواند سودمند باشد البته تا زماني كه شما را اسير حالات مختلف خود نكند4 خشم احساس بسيار عميق و با نفوذ است كه انرژي زياد مي يابد ودر عين حال مي توان آن را به هدر داد ويا به طرز نادرستي از آن استفاده كرد .اصرار به تغيير امري ناممكن رها نكردن خشم هنگام بهبود شرايط وگله وشكايت بي مورد روش هايي هستند كه با آنها مي توان خشم وغضب را به هدر داد5 .

خشم نيز مانند محبت يك عاطفه اخلاقي است ديده ام كه مردم به عنوان « ابراز عواطف » به وسيله « خشم » محبت واعتماد را از ميان مي برند روح خويش را با تلخي وكينه مي خراشند وبا نفرت كينه – توزانه دائمي از مقام و منزلت خود مي‌كاهند در حال‌كه بعضي‌ها باكمك خشم به‌نحو تحسين‌برانگيزي

به جست و جوي حقيقت مي پردازند .

تعريف پرخاشگري :

پرخاشگري را مي توان رفتاري تعريف كرد كه هدف آن صدمه زدن به خود يا به ديگران است و آنچه در اين تعريف اهميت دارد . قصد ونيت رفتار كننده است يعني يك رفتار آسيب زماني پرخاشگري تلقي مي شود .

كه از روي عمد به منظور صدمه زدن به ديگري يابه خود انجام گرفته باشد .قصد نيت در پرخاشگري دخالت دارد وهركس با علم حضوري به نيت خود آگاه است بنابراين اگر فرد رفتار خشن را براي هدفي از روي عمد انجام دهد پرخاشگرانه تلقي مي شود چه از عواقب آن آگاه باشد چه نباشد همچنين بايد به يك نكته اي ديگر توجه داشت كه پرخاشگري هيجان نيست بلكه آثار هيجاني خشم وبراي فرونشاندن آن ومعمولا همراه آن رخ مي دهد . پرخاشگري واكنشي است كلي نسبت به ناكامي است هر چند افراد هميشه پاسخهاي پرخاشگرانه آشكار از خود نشان نمي دهند و آنها را در وجود خود سركوب مي كنند گروهي از رواشناسان معتقدند كه طبقات اجتماعي غير مرفه جامعه پيش از طبقات متوسط ومرفه احساسات پرخاشگرانه خويش را ابراز و آشكار مي سازند .پرخاشگري مستقيم يك روش معمولي براي جلوگيري از جريحه دار شدن غرور به علت محروميت است .