نماز برترین عبادت

در مجموعه عبادات اسلامی، نماز برترین عبادت است که با عنوان عمود و ستون خیمه دیناز آن یاد شده است. زیباترین مجموعه ای که خداوند برای ذکر و یاد خود در اختیاربندگان قرار داده: « اقم الصلوه لذکری ».

اگر نماز در درگاه حضرت ربوبیمورد قبول واقع شود، باقی عبادات نیز قبول می‌شود و اگر رد شود، هیچ عملی پذیرفتهنخواهد شد: « ان قبلت قبل ما سواها و ان ردّت ردّ ما سواها » و اولین عبادتیاست که در روز قیامت مورد سئوال قرار می گیرد.

آری نماز « خیر العمل » است؛یعنی بهترین کار در مجموعه اعمال صالح است.

حال باید توجه داشت مغز و روحنماز، همانحضورقلباست. حضور قلب به معنای توجه به حضور در محضر خداوند و غفلت از ماسوایاوست؛ درک واقعیت آنچه می خوانیم و با خداوند گفت‌وگو می‌کنیم. و میزان قبول ومعیار پذیرش نماز همین است. اولیاء الهی و معصومین علیهم السلام نمونه های کاملو بی نظیری از حضور قلب را در نمازهای خود به نمایش گذاشته اند. حضرتزین العابدین علیه السلامنیز در حال نماز آنچنان مستغرق یاد حق و مشاهده جلالو جمال ربوبی می شد که به طور کلی از غیر خدا غافل می‌شد و ابداً به آنچه در اطرافشمی‌گذشت، متوجه نبودند.

امامباقر علیه السلامفرمود: روزی علی بن الحسین علیه السلام نماز می خواند. دراین حال، ردا از دوش مبارکش افتاد. اما امام توجهی نکرد تا نماز خود را به پایانرساند.

بعضی از اصحاب راجع به این موضوع از امام پرسیدند. امام پاسخ داد:« وایبر شما، آیا نمی دانید در مقابل چه کسی بودم؟ هر آینه از نماز بندگان، تنها آنچه باقلبشان رو به درگاه خداوند آورده اند، قبول درگاه الهی می شود.» گفتند:« پس ماو نمازهایمان نابود و هلاک شده اند.» امام فرمود:« خداوند عزّوجل این مسئله رابا نوافل جبران می‌کند.» امام در موقع نماز به هیچ چیز غیر از نماز مشغولنمی شد و هیچ چیزی نمی شنید. در کتاب « کشف الغمه » روایت شده است کهیکیاز فرزندان امام سجاد علیه السلام در چاه افتاد. مردم مشغول نجات او شدند، تابالاخره او را از چاه بیرون آوردند. در تمام این مدت امام مشغول نماز بود. بعد ازفراغت از نماز، موضوع را به اطلاعش رساندند. ایشان فرمود:« من ابداً متوجه نشدم! مشغول مناجات با ربّ عظیم بودم.»

ارزش وعظمت نماز

بى ترديد ، در ميان عبادات و مسائل معنوى و ملكوتى ، نماز از ارزش و اهميّت خاصّى برخوردار است .به اندازه اى كه به نماز سفارش شده به چيزى سفارش نشده است .نماز وصيّت حضرت حق ، و انبيا و امامان ، و عارفان و عاشقان ، و ناصحان و حكيمان است .كتابى از كتاب هاى آسمانى حق خالى از آيات مربوط به نماز نيست .از برنامه هاى بسيار مهمّ كتاب هاى عرفانى و اخلاقى و مخصوصاً كتب حديث ، نماز است .معارف الهى ، انسان بى نماز را انسان نمى دانند ، و هر بى نمازى را مستحقّ عذاب ابد و محروم از بهشت دانسته و بلكه جداى از نماز را حيوانى پست و موجودى تهيدست و تيره بختى بيچاره به حساب مى آورند .نماز در زندگى و حيات انسان به اندازه اى ارزش دارد كه اولياى الهى براى يك لحظه از آن غافل نبودند و از هر راهى كه ممكن بود ديگران را هم به اين عبادت ملكوتى تشويق مى كردند .نماز با اين كه به غير مكلّف واجب نيست ولى به خاطر ارزش و اهميّتى كه دارد امامان معصوم دستور مى دادند كه فرزندتان را از شش ـ هفت سالگى به جهان نماز ببريد و آنان را به سفر در اين عرصه گاه معنوى تشويق كنيد :

* عَنْ مَعاوِيَةَ بْنِ وَهَب قالَ: سَأَلْتُ اَباعَبْدِاللّهِ(عليه السلام) فى كَمْ يُؤْخَذُ الصَّبِىُّ بَالصَّلوةِ؟ فَقالَ: فيما بَيْنَ سَبْعَ سِنينَ وَ سِتَّ سِنينَ(1).

معاوية بن وهب كه از بزرگان اصحاب امام ششم است از حضرت باقر (عليه السلام)مى پرسد : در چه زمانى كودكان خود را متوجّه نماز كنيم ؟ حضرت مى فرمايد : در هفت و شش سالگى .

عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِم عَنْ اَحَدِهِما(عليهم السلام) فِى الْصَبِىِّ مَتى يُصَلّى؟ قالَ: اذا عقل الصَّلوةَ. قُلْتُ: مَتى يَعْقِلُ الصَّلوةَّ وَ تَجِبُ عَلَيْهِ؟ قالَ لِسِتَّ سنين(2).

محمّد بن مسلم كه از ياران بى نظير امامان است ، از حضرت باقر يا حضرت صادق (عليهما السلام) مى پرسد : كودك در چه زمانى نماز بخواند ؟ حضرت مى فرمايد : وقتى كه نماز را بفهمد . عرضه مى دارد : چه زمانى مى فهمد تا خواندن نماز بر او لازم باشد ؟ امام مى فرمايد : در شش سالگى ..