فهرست مطالب

عنوان:

تعریف خاک

ساختار خاک

تقسیم بندی خاک از لحاظ سنگهای تشکیل دهنده

فرایند تشکیل انواع خاک

منابع

تعریف خاک

علم خاک شناسیکمتر از صد سال قدمت دارد وهمین که به طرف هزاره آینده حرکت می‌کنیم، با مشکلات بزرگی مواجه می‌شود که سابقهنداشتند. نظیر چگونگی تغذیه جمعیت فزاینده جهان ، چگونگی حفاظت از اتمسفر زمین. اینها مسائل محض زیست محیطی نیستند، بلکه تبعاتی هستند که در ارتباط با موجودیتانسان و زمین می‌باشند.
کارهای علمی زیادی جهت اصلاح دانستنی‌هایمان در موردبیولوژی خاک ، باقی مانده است. توسعه سیستمهای تولید غذا با بهره‌گیری وسیع ازپروسه‌های بیولوژیکی باید هدف کلی دانشمندان در کشورهای توسعه یافته و هم درکشورهای در حال توسعه باشد. بدین گونه استفاده از آفت کشها و کودهای غیر آلی کهتقریبا ادامه دارد، همراه با عوامل کنترل بیولوژیکی ، سیستمهای کامل کنترل آفات وبیماریها را تشکیل می‌دهد. یک چنین استراتژیهایی در ارتباط با تغییرتکنولوژیانرژی شدیدبهتکنولوژی دانش شدیدمی‌باشد.
تحقیقات متعددکشاورزی مدرن سازگار با این اهداف در ارتباط با کشاورزی سازمان یافته یاکشاورزی بیولوژیکی، است. کشاورزی بیولوژیکی، سیستمی را آرزو می‌کند که در آن تداوم حاصلخیزی خاک و کنترل آفات و بیماریهابوسیله ترقی یافتن چرخه‌ها و پروسه‌های طبیعی ، تعدیل هزینه‌های انرژی و منابع ،بقا موجه تولید قابل دسترسی باشد.

در نخستین سالهایی که مطالعهخاکدر ایالات متحده شروع شده بود. محققین فکر می‌کردند که مواد اولیه و مادر تقریباتنها عامل تعیین نوع خاک حاصل ، می‌باشد. بنابراین می‌اندیشیدند که ازهوازدگیسنگ آهک نوع دیگری از خاک تولید می‌شود. البته این یک واقعیت است که نوع خاک تاحدودی بازتاب موادی است که از آنها تشکیل یافته است. و در برخی موارد حتی از روینوع خاک پوشاننده سنگها می‌توان نحوه توزیع و گسترش آنها را بر روی نقشه آورد. امابا دستیابی به اطلاعات بیشتر بتدریج مشخص شد که سنگ بستر تنها عامل تعیین کننده نوعخاک نیست.
دانشمندان خاکشناس رومی ، به دنبال کار عظیمدوکیوشف (1903-1846) نشان دادند که اگرشرایط اقلیمی از نقطه‌ای به نقطه دیگر تفاوت کند حتی بر روی یک نوع سنگ بستر نیزچندین نوع خاک تشکیل می‌شود. این طرز تفکر که شرایط آب و هوایی تاثیری عمده درتشکیل خاک دارد. برای اولین بار در دهه 1920 توسطماربوت (1935-1863) در ایالات متحده مطرحگشت. از آن موقع تا کنون دانشمندان خاکشناس دریافته‌اند عوامل دیگری که درنحوه تشکیل خاکنقش حیاتی دارند، وجوددارد.
برای مثال برجستگی سطح زمین نقش مهمی در نوع خاک دارد. بدین ترتیب کهخاک موجود در بالای یک تپه با خاک موجود در شیب، این نیز به نوبه خود با خاک موجوددر زمین و پای تپه متفاوت است. مع ذالک سنگ بستر زیر هر سه نوع خاک یکسان است. گذشتزمان نیز عاملی دیگر است، بدین معنی که اگر شرایط آب و هوایی ، سنگ بستر و پستی وبلندی ، در یک محل یکسان باشد، خاکی که به تازگی در آن محل تشکیل شده باشد با خاکیکه هزاران سال از تشکیل آن در همان محل گذشته است تفاوت خواهد داشت.

خاک چیست؟

مواد سطحی طبیعی را که باعث دوام حیات گیاهی می شوند، خاکمی‌گویند. تعداد خاکهای موجود تقریبا نامحدود است، چرا که اولا دارای خواص ویژه‌ایاست که عامل تعیین کننده ای این خواص بجز شرایط آب و هوایی ، موجودات زنده‌ای که درطول دوره‌های خاصی از زمان بر روی زمین فعالیت داشته‌اند و پستی و بلندیهای نقاطمختلف زمین است. ثانیا تمام این عوامل به طرق مختلف در نقاط مختلفکرهزمینبه یکدیگر مربوط می‌شوند، لذا تعداد خاکها نامحدود است.
برخیعمومیتهای با ارزش را می‌توان در مورد خاکها بکار برد. برای مثال ، می‌دانیم کهترکیبات شیمیایی یک خاک قوام با افزایش عمق تغییر می‌کند. رخنمونی طبیعی یا مصنوعیاز خاک چندین منطقه را آشکار می‌سازد. هر یک از این مناطق با منطقه بالایی خودتفاوت دارد. هر یک از این مناطق را یک افق خاک یا بطور ساده تر یک افق می‌گویند.

خاک‌ها مخلوطی ازموادمعدنیوآلیمی‌باشند که ازتجزیه و تخریب سنگ‌هادر نتیجه هوازدگیبوجود می‌آیند که البته نوع و ترکیب خاک‌ها در مناطق مختلف بر حسب شرایط ناحیه فرقمی‌کند. مقدار آبی که خاک‌ها می‌توانند بخود جذب کنند. از نظرکشاورزیو همچنین درکارخانه‌های راه‌سازیو ساختمانی دارایاهمیت بسیاری است که البته این مقدار در درجه اول بستگی به اندازه دانه‌های خاکدارد.
هرچه دانه خاک ریزتر باشد،آببیشتری را به خود جذب می‌کند که این خصوصیت برای کارهایساختمان‌سازیمناسب نیست. بطور کلی خاک خوبو حد واسط از دانه‌های ریز و درشت تشکیل یافته است. تشکیل خاک‌ها به گذشت زمان ،مقاومت سنگ اولیه یا سنگ مادر ،آبو هوا، فعالیتموجودات زندهو بالاخرهتوپوگرافیناحیه‌ای که خاک در آن تشکیلمی‌شود بستگی دارد.