فهرست مندرجات

نهفتن

• ۱ ویژگی‌های جغرافیایی
• ۲ تاریخچه
• ۳ فهرست کاخ-موزه‌های موجود در مجموعه سعدآباد

o ۳.۱ ساختمان بهمن کاخ بهمن

o ۳.۲ کاخ احمد شاهی

o ۳.۳ کاخ اختصاصی

o ۳.۴ ساختمان جمهورکاخ ملکه مادر

o ۳.۵ کاخ-موزه سبز (قصر سنگی، کاخ شهوند، کاخ رضا شاه پهلوی)

o ۳.۶ کاخ‌موزه سفید (کاخ ملت، کاخ شاه پهلوی)

o ۳.۷ موزه آب (دفتر رئیس تشریفات کاخ، دفتر مسئول حفاظت ارتش)

o ۳.۸ موزه استاد بهزاد (کاخ کرباس، کاخ ولیعهدی)

o ۳.۹ موزه برادران امیدوار (کالسکه خانه قجری)

o ۳.۱۰ موزه چهره‌های ماندگار (کاخ ملکه توران امیرسلیمانی، همسر رضا

o شاه پهلوی)

o ۳.۱۱ موزه خط و کتابت میرعماد (کاخ فرحناز و علیرضا)

o ۳.۱۲ موزه صنایع دستی (موزه ظروف، موزه الواح تاریخی، کاخ اشرف پهلوی)

o ۳.۱۳ موزه مردم شناسی (کاخ شمس پهلوی(

o ۳.۱۴ موزه مینیاتور استاد آبکار (کاخ لیلا پهلوی )

o ۳.۱۵ موزه مینیاتور استاد فرشچیان (کاخ ملکه عصمت دولتشاهی، همسر

o رضا شاه پهلوی)

o ۳.۱۶ موزه نظامی (کاخ شهرام(

o ۳.۱۷ موزه نگارستان (کاخ فرح پهلوی(

o ۳.۱۸ موزه هنرهای زیبا (کاخ سیاه، دفتر وزیر دربار شاهنشاهی(

o ۳.۱۹ موزه هنر ملل (گلخانه کاخ سفید، موزه هنر اختصاصی فرح پهلوی)

• ۴ دیگر امکانات مجموعه سعد آباد

o ۴.۱ ایستگاه رادیو

o ۴.۲ دروازه‌ها

o ۴.۳ رستوران ها

o ۴.۴ سالن های ورزشی

o ۴.۵ فروشگاه

o ۴.۶ قنات ها

o ۴.۷ کارگاه مرمت

o ۴.۸ کتابخانه (کاخ احمدرضا پهلوی

o ۴.۹ گلخانه‌ها

o ۴.۱۰ مرکز موسیقی خلاق سعدآباد

o ۴.۱۱ مرکز هنر های تجسمی

مجموعه فرهنگی-تاریخی سعدآباد در شمالی‌ترین، مرتفع‌ترین و خوش آب و هواترین محله تهران، در مساحتی حدود ۳۰۰ هکتار واقع شده‌است. این مجموعه دارای حدود ۱۸۰ هکتار جنگل طبیعی، چشمه‌سارها، قنات‌ها، باغستان‌ها، گلخانه‌ها و خیابان‌های پوشیده از درخت و گل است. رودخانه جعفر آباد، از وسط محوطه کاخ می‌گذرد.

کاخ‌های سعدآباد را دودمان پهلوی در منطقه شمیران، تهران بنا کرده‌اند. در این مجموعه ابتدا خاندان قاجار و خاندان سلطنتی ساکن بودند، اما پس از توسعهٔ محوطه رضا شاه در سال های ۱۳۰۰ در آنجا می‌زیست و پسرش محمدرضا شاه نیز در سال های ۱۳۵۰ به این‌جا نقل مکان کرد.

پس از پیروزی انقلاب ۵۷ این مجموعه به شکل موزه در آمد ولیکن کاخ فعلی ریاست جمهوری در جوار این مجموعه قرار دارد.از کاخ ملکه مادر نیز که متعلق به ارگان ریاست جمهوری است برای پذیرایی از مهمانان خارجی استفاده می‌شود.

ویژگی‌های جغرافیایی

مجموعه سعدآباد، در مساحتی حدود ۳۰۰ هکتار واقع شده‌است. این مجموعه دارای حدود ۱۸۰ هکتار جنگل طبیعی، چشمه سارها، قنات ها، باغستان‌ها، گلخانه‌ها و خیابان‌های پوشیده از درخت و گل است. رودخانه جعفر آباد، از وسط محوطه کاخ می‌گذرد. این مجموعه، از شمال با كوه‌های البرز، از مشرق با گلابدره، از مغرب با ولنجك و از جنوب با تجریش همسایگی دارد.

از باغ هایی كه اراضی آنها به اراضی مجموعهٔ سعدآباد اضافه شد، می‌توان به باغ آقا محمدجواد گنجه‌ای، كه قسمتی از روستای جعفرآباد بود و باغ امام جمعه وقت جعفرآباد، و باغ های سپهبد امان‌الله ميرزای مستوفی‌الممالك (سالار جنگ)، شكرالله قوام‌الدوله، همدم‌السلطنه (خواهر مستوفی) و محمود بدر اشاره کرد. خانه‌های جنوبی مجموعه، كه مربوط به دوره قاجار بود و در دوران پهلوی اول به عنوان سربازخانه کاخ سعدآباد، مورد استفاده قرار می‌گرفت، از نصیرالدوله خريداری گردید.

در دوران پهلوی اول، سراسر باغ سعدآباد از رودخانهٔ دربند، که توسط رضا شاه خریداری شده بود، مشروب می‌شد.ولی در دوران پهلوی دوم، به دلیل بخشیدن دوازده ساعت از آب رودخانه به رعايا، و کافی نبودن این میزان آب رودخانه، برای آبیاری سراسر مجموعه، از دوازده رشته قنات قديمی و جدیدالاحداث استفاده گردید.

تاریخچه

مجموعه سعدآباد، چهار دوران تاریخی قاجاریه، پهلوی اول و پهلوی دوم و پس از انقلاب، را شامل می‌شود. این مجموعه، در دوران قاجار، محل استقرار و سكونت تابستانی شاهان این سلسله بوده است. پس از كودتای ۱۲۹۹ و الحاق باغ ها و خانه‌های گوناگون، در وسعتی تازه، به اقامتگاه تابستانی رضاخان اختصاص یافته و كاخ ها و كوشك هایی به مناسبت و ضرورت های گوناگون در جایجای اين پهنهٔ برتافته از درختان چنار و سپيدار و سرو، با فاصله‌ای نسبت به بناهای بازمانده از دوران قاجار، سربرآورده، كه طي ساليان به هیجده كاخ كوچك و بزرگ، و تعدادی تاسیسات دیگر، رسيده است. قدیمی ترین کاخ این مجموعه، کاخ (کوشک) احمدشاهی بوده است، که در دوران اوایل سلطنت او، ساخت آن به پایان رسیده است. جدید ترین کاخ این مجموعه، کاخ لیلا پهلوی، کاخ تابستانی کوچکترین دختر محمدرضا پهلوی بوده است.