فهرست

1. مقدمه

2. تاريخچه

3. جريان آبهاي زيرين

1-3. مقدمه

2-3. تقسيمات اصلي جريان آبهاي زيرين

3-3. تشكيلات زمين شناسي و جريان آبهاي زيرين – واژ‌ه‌ها

1-3-3. آبخيز

2-3-3. زمين بي آب

4-3. تركيب خاك و سنگ

1-4-3. مقدمه

2-4-3. تعريف تخلخل و ريشه لغوي آن

3-4-3. انواع تخلخل

1-3-4-3. پوكي اوليه

- پوكي بين دانه‌اي

- پوكي درون دانه‌اي

- پوكي پناهگاهي

- پوكي رشد چارچوب

2-3-4-3. پوكي ثانويه

- پوكي بين بلوري

- پوكي روزنه‌اي

- پوكي قالبي

4. رابطه بين آبهاي زيرين و آبهاي سطحي و انواع سفره‌هاي زيرزميني

1-4. مقدمه

2-4. آبدهي ممتد

3-4. انواع سفره‌هاي زيرزميني

- مقدمه

4-4. چه سنگهاي تشكيل سفره آبدار مي‌دهند

5-4. سفره‌هاي آزاد

- تعريف لغوي

6-4. سفره آويزان سفره‌هاي آزاد و ساز و كار آن

7-4. سفره‌هاي تحت فشار يا محور

- تعريف لغوي

8-4. ايجاد چشمه سفره هاي آزاد و ساز وكار آن

5. تغذيه مصنوعي

1-5. تغذيه مصنوعي سفره‌ها پاسخگوي چيست

2-5. تعريف تغذيه مصنوعي سفره‌هاي آب زيرزميني

3-5. كاربردهاي تغذيه مصنوعي

4-5. تغيير دادن كيفيت آب

5-5. شرايط كلي استفاده از تغذيه مصنوعي

1-5-5. شرايط هيدرولوژيك – تغذيه مصنوعي

2-5-5. شرايط هيدرولوژيك و هيدروديناميك – مخازن زيرزميني

3-5-5. شرايط زمين شناختي و ساختماني – شرايط حد

6. مديريت آبهاي زيرزميني

1-6. چگونگي اعمال مديريت حافظه

2-6. برنامه ريزي مطالعات آبهاي زيرزميني

3-6. آبدهي حوضه

4-6 . بازدهي ايمن

5-6 . تغيير در فرضيه بازدهي ايمن

6-6. بازدهي معدني

7-6. بازدهي مانگار

7- آلودگي و بحران آب

1-7 . بحران آب

2-7. مصرف بهينه آب

3-7. تاريخچه آلودگي آب

4-7 . آلودگي آبهاي زيرزميني

5-7 . آلودگي آب زميني در تهران

8- روشهاي عمده بهره برداري مصنوعي از آب زيرزميني

1-8 . قنات

2-8 . چاه

3-8 . پيزومتر

- پمپاژ

- بيلان آب

4-8 . تعيين تجهيزات مورد نياز بهره برداري

5-8 . دبي مجاز با تغييرات دبي برحسب تغييرات افت سطح آب

6-8 . دبي مجاز – افت مجاز

5-8 . عمق نصب پمپ

6-8 . تعداد طبقات پمپ

7-8 . قدرت موتور

8-8 . قدرت جعبه دنده

9- برنامه توسعه كشور

10- تدوين و تصويب قوانين آبهاي زيرزميني

11- منابع

فلات ايران به ويژه نواحي مختلف ايران از اقليم هاي متفاوتي تشكيل شده است، در حالي كه در نواحي جنوبي آن در تابيتان گرما به 50 درجه بالاي صفر مي رسد نوار مديترانه اي خزر، آب و هواي مرطوب را از سر مي گذراند. در اين ميان يكي از مهمترين شاخص هاي تفاوت اقليم ها مسأله آب است. بررسي اجمالي وضعيت منابع آبي ايران و از جمله منابع زيرزميني آن، ما را بر اين باور استوارتر مي كند كه مي‌بايست منابع آبي موجود كشور حفظ و حراست شوند.

برابر گزارش هاي تحليلي موجود، وضعيت سفره هاي آب زيرزميني در اغلب دشت هاي كشور در وضعيت مطلوب نبوده و تعدادي نيز بحراني هستند. بر اساس آمار سال آبي 82-1381 حدود 6/74 ميليارد مترمكعب آب از طريق چاه ها، چشمه ها و قنوات از منابع آب زيرزميني كشور استحصال مي شود كه حدود 60 درصد آب استحصالي از طريق بيش از چهارصد و پنجاه هزار حلقه چاه است. هر چند فقط 28 درصد چاه هاي موجود كشور عميق است اما ميزان بهره‌برداري از اين چاه ها بيش از 69 درصد تخليه كل چاه هاي كشور را شامل مي شود و از كل تعداد چاه هاي موجود حدود 268 هزار حلقه در مناطق آزاد و 190 هزار حلقه در مناطق ممنوعه حفر شده است.

از سوي ديگر جديدترين آمار حاكي از آن است كه از 609 محدوده مطالعاتي، 225 محدوده مطالعاتي ممنوعه اعلام و پيشنهاد ممنوعه شدن 45 محدوده ديگر نيز توسط شركت هاي آب منطقه اي كشور ارائه شده كه در وزارت نيرو در دست بررسي است، با اين حال حدود شش ميليارد مترمكعب آب در دشت هاي كشور كسري مخزن وجود دارد كه رقم قابل توجهي است.

مقدمه

در مبحث آبهاي زيرزميني عموماً خواص فيزيكي و شيميايي آب و محيط زمين شناسي، حركت طبيعي، بازيابي و موارد استفاده آن مورد مطالعه قرار مي گيرند. ساليان بسياري است كه دانشمندان بلژيكي و فرانسوي اين علم را «هيدروژئولوژي» و پژوهشگران آمريكاي لاتين آنرا «هيدروژئولوژيا» ناميده اند. از طرف ديگر، علماي آلماني بر آن قسمت از علم آب كه بطور اخص مربوط به آب زيرين مي شود، نام «هيدرولوژي» نهاده اند. تمايل مشابهي براي اختصاص واژه «هيدرولوژي» به مطالعه آبهاي زيرين و بكار بردن عباراتي چون «هيدروگرافي» و «هيدرومتري» براي مطالعه آبهاي سطحي، در ممالك متحده نيز وجود داشته است. در سال 1938 ، شوراي اجرايي «جامعه بين المللي هيدرولوژي علمي» (IASH) مصرف واژه «هيدرولوژي» را براي آن شاخه از علم آب كه مربوط به آبهاي زيرزميني است، معمول نمود تا آنكه آنرا از «نهرشناسي» (پوتامولوژي) - «درياشناسي» (ليمنولوژي) و برف و يخ شناسي (كريولوژي)، متمايز سازد.

اين «ماينزر» بود كه در سال 1939 براي اولين بار در يك جلسه IASH واژه «ژئوهيدرولوژي» را براي مطالعه آبهاي زيرزميني معرفي نمود. قبل از وي نيز «ميد» كه مهندس هيدروليك و يكي از روساي پيشين «جامعه مهندسان راه و ساختمان آمريكا» (ASCE) بود، واژه «هيدروژئولوژي» را براي مطالعه قوانين مربوط به پيدايش و حركت آبهاي زيرزميني بكار برده بود. مهندسان و زمين شناسان همه در اين عقيده كه: «در علم آبهاي زيرين براي دانستن محدوديتهاي زمين‌شناسي در شرايط هيدروگرافيك و تغيير در اين شرايط در اثر تغييرات زمين شناسي اطلاع كافي از زمين شناسي عمومي لازم مي‌باشد» با وي همراه اند. «ميد» به خصوصيت مطالعه آبهاي زيرزميني بعنوان يك عامل مهم زمين شناسي اشاره كرده و تأييد مي‌نمايد كه دانستن اين علم به درك علل «زايش» و «رشد» رودخانه ها و شبكه هاي زهكشي كمك مي نمايد. «ماينزر» واژه هيدرولوژي را در مورد آبي بكار مي برد كه مدار هيدرولوژي را از هنگام نزول به زمين تا تخليه آن به درياها و يا رجعت آن به هوا طي مي كند و اين علم را به «هيدرولوژي آبهاي سطحي» و «هيدرولوژي آبهاي زيرين» يا «ژئوهيدرولوژي» تقسيم نموده است.