بررسی وسواس و نظریه ها و درمان و داروهای آن

1 درمان رفتاري غرقه سازي تجسمي implosion therapy

غرقه سازي تجسمي بر اين باور مبتني است كه بسياري از حالات ، منجمله اختلالات اضطراب ، نتيجه تجارب دردناك گذشته است ، و براي اينكه بيمار آنها را از ياد ببرد بايد موقعيت اصلي بنحوي كه بدون درد تجربه گردد، دوباره ايجاد شود.

درمانگراني كه از اين روش استفاده مي كنند از مراجعان خودمي خواهند صحنه هاي تعارضات شخصي مربوط را تصور كنند و اضطراب احساس شده درآن صحنه ها را يادآوري كنند.سپس مي كوشد تا واقعيت بازپردازي به حداعلي برسد وبه بيمار كمك كند و اضطرابي را كه به واسطه شرايط تنفرآور ايجاد شده بود فروبنشاند. به علاوه دراين روش به مراجع كمك مي شود تا رفتارهاي پخته تري درپيش گيرد .مواجهه سازي همواره در درمان بسياري از اختلالات اضطراب نتايج خوبي داشته وبهبود حاصله تا چندين سال پابرجا بوده است .لذ ا مواجهه درازمدت با محركي باليني ،نتايج بهتري را در بردارد.

درمان مواجهه سازي و جلوگيري از پاسخ روشي دیگر كه براي درمان غيردارويي وسواس استفاده مي شود(R.E.P) يا Response exposure prevenition است كه مواجهه بيمار با موردي مي باشد كه نسبت به آن وسواس دارد( مثل آلودگي ها) و اين كه از پاسخ دادن جلوگيري كند كه در واقع نوعي حساسيت زدايي است.

گاهي اوقات كارايي اين روش معادل ارزش درمان دارويي است و مي تواند بسيار ارزشمند باشد.

پس كارآمد ترين فن رفتاري براي درمان تشريفات وسواسي مواجهه باعامل وسواسي و جلوگيري از پاسخ مي باشد . درمانگر از بيمار مي خواهد همه وسواسها و الگوهاي اجباري را نشان دهد آنگاه درمانگر آنها را بازداري مي كند . مثلا : فرد مبتلا به وسواس شستشو را كثيف مي كند و آنگاه از شستن ممانعت بعمل مي آورد . در شيوه درمان نمونه ممكن است به فرد اجازه داده شود هر پنج روز يكبار ده دقيقه دوش بگيرد مواجهه سازي ،حساسيت به آلودگي و اضطراب همراه با آن را كاهش مي دهد و نهايتا جلوگيري از پاسخ ، تشريفات وسواسي را برطرف مي كند.

1 بازداري فكر

اين فن بر اساس اين فرض استوار است كه محرك حواسپرت كنندة ناگهاني ، مثل صداي ناخوشايند درجهت خاتمه دادن به افكار وسواسي عمل مي كند . بنابراين از مراجع خواسته مي شود فكر وسواسي را در ذهن نگهدارد و درمانگر با صداي بلند ميگويد ((بس!)) چنانچه اين روش موفقيت آميز باشد .يك فن خود كنترلي ويژه به مراجع مي دهد تا يك فكر وسواسي را به هنگام وقوع برطرف كند .

ب: درمان دارویی وسواس:

در سال‌هاي اخير به دليل نقش تقويتي سروتونيندر فيزيوپاتولژي بيماري وسواس ازداروهاي مهاركننده ويژه سروتونين استفاده مي‌شود كه فلوكستين به عنوان يكي از آنهاست عامل اصلي رفتارهاي وسواسي يك ميانجي شيميايي به نام»سروتونين است و بيشتر درمان هاي وسواس مبتني بر »مهار بازجذب سروتونين« است.

داروهاي مهم وسواس عبارتند از:

1 قديمي ترين داروي وسواس كه هنوز هم يكي از موثرترين آنهاست، كلوميپوامين میباشدكه در حقيقت يكي از داروهاي ضدافسردگي سه حلقه اي است

2 داروهاي اختصاصي مهاركننده بازجذب سروتونين مثل فلوكيستين و به طور اخص فلووكسامين و سرتراسين.

3 اگر داروهاي 2 گروه اول و دوم پاسخ ندهند، داروهاي دسته سوم ا به اين داروها اضافه مي شود اين داروها شامل: باسپيردن، كلونازپام و حتي داروهاي آنتي سايكوتيك مثل هالوپيريدول، پيموزايد و رسپيريدون هستند و حتي گاهي از ليتيوم هم استفاده مي شود