فرمت فایل: ورد –Word و قابل ویرایش

تعداد صفحات: 46

مقدمه.........3

مرفولوژي ريشه..4

رشد ريشه هاي درختان5

اعمال ريشه هاي درختان ميوه......7

پايه ها و عوامل طبيعي9

راندمان محصول10

انواع پايه ها و كنترل رشد..12

عوامل محيطي مختلف.14

كنترل رشد.18

پايه هاي گيلاس..18

پايه هاي آلو19

پايه هاي هلو و زرد آلو......20

پايه هاي درختان آجيلي......21

پايه هاي انگور..22

شناسايي انواع سرما...25

درجه بروز خطر......29

انواع يخبندان....31

علايم خسارت و سرمازدگي......32

روشهاي حفاظت نباتات از سرما و يخبندان.34

منابع38

مقدمه

ريشه ها اغلب فراموش شده بوده اما اندام بسيار مهمى از نظام درخت ميوه هستند.دليل فراموش شدگى آنها سختى ديدن آنهاست و اساساً زير كف باغ ديده شدنى نيستند.ريشه ها اگرچه ديده نمىشوند ولىبطور معنى دارى رشدبوده و كاركرد درختان ميوه را تنظيم مىكنند.به دليل تنگناهاى موجود در ديدن آنها اطلاعات مربوط به سيستم ريشه اى درخت ميوه محدود تر از اطلاعات مطالعه شده است.به هر صورت دانش درباره رشد و نمو ريشه و تنظيم ريشه بكار گرفته شده بوسيله پايه به اداره بهتر باغ منجر خواهد شد.هنگام بررسى درختان ميوه در باغ بايد به ياد بياوريم كه آنها يك نظام واقعى ژنتيكى مركب هستند.يك درخت تركيبى از بخش هوايى يعنى رقم ميوه يا پيوندك و يك رقم پايه است.ريشه ها بايد به همان اندازه مورد توجه قرار گرفته كه بخشهاى هوايىمديريت مىشوند.

مورفولوژى ريشه

ريشه عضوى از گياه است كه معمولاً در داخل خاك قرار داشته املاح محلول و آب را براى تغذيه گياه از زمين جذب مى كند.در تعريف ريشه و مقايسه آن با ساقه،ريشه فاقد برگ است.گرچه ريشه نهاند انگان بطور عادى فاقد برگ است ولىبا اثر دادن هورمونها و تغيير محيط كاشت مىتواند تحول يافته و برگ دار شود.ريشه اصلى دو لپه اى ها از رشد ريشه چه حاصل شده با دوام است و تا آخر عمر گياه باقى مىماند.در صورتيكه در تك لپه اى ها ريشه اصلى زود از بين رفته و ريشه هاى نابجا جانشين آن مى گردند.ريشه هاى نابجا در گياهان تك لپه مانند گندم و ذرت معمولاً در نزديك خاك و در محل يقه ظاهر مىشوند.ريشه هاى فرعى در نهاند انگان دو لپه اى با نظم و قاعده ثابتى در اطراف ريشه هاى اصلى ظاهرشده و رشد مىكنند.منشاْ ريشه هاى فرعى در دو لپه اى ها هميشه درونىاست و از تقسيم سلولهاى دايره محيطيه يا ريشه زا كه در برابر دسته هاى چوبى قرار دارند حاصل شده به تدريج با هضم و حذف بافت هاى سر راه ريشه اصلىاز آن خارج مىشوند.

ريشه در پايين بطور معمول منتهى به كلاهك است.پس از كلاهك ناحيه تارهاى كشنده و بعد از آن منطقه ريشه هاى فرعى و بالاخره يقه قرار دارد كه به ساقه متصل است.

ريشه ها متناسب با اعمال و كارىكه به جز جذب مواد انجام مىدهند ممكن است تغييراتى در زير به آنها اشاره مىشود پيدا كنند.

الف)ريش هاىغده اى:در اين ريشه ها ريشه اصلى و فرعى پس از آنكه رشد معمولى خود را تمام كردند رشد راْسى آنها به تدريج متوقف شده در بافتهاى آنها مواد ذخيره اى متراكم و انباشته مى گردد.ريشه هاى غده اى از ساقه هاى غده اى (مانند سيب زمينى)به علت نداشتن جوانه به خوبى متمايزند.شكل كلى ريشه هاى غده اى تقريباً دوك مانند است.

ب)ريشه هاى مركب:مانند ريشه ثعلبيها كه غده اى ساده يا پنجه اى شكل هستند.هر غده در اين ريشه ها از الحاق چندين ريشه فرعى به وجود مىآيد.

ج)ريشه هايىكه وظيفه مكانيكى دارند:مانند ريشه هاى خار مانند بعضى از نخل ها و يا ريشه هاى هوايى لوروزانيشليا كه از اين دسته به شمار مىروند.

د)ريشه هاى مكنده:گياهانى مانند دارواش سس و گل جاليز داراى ريشه هاى مكنده اىهستند كه وارد تنه گياه (ريشه- ساقه و حتي برگ) ميزبان كه ممكن است درخت،درختچه و علفى باشند كه شيره غذايى را از آنها جذب مىكنند.

ه)ريشه هاىبرگى:ريشه بعضى از ثعلبهاى نواحى حاره كه در سطح خاك يا در هوا قرار دارند مانند برگ يا ساقه هاى جوان داراى كلروپلاست فراوان بوده عمل كربن گيرى را انجام مىدهند.

رشد ريشه هاى درختان:

ريشه هاى جوان يك درخت ميوه معمولاً درابتدا به رنگ سفيد وآبدار همراه با ريشه هاى مويين كوتاه هستند.بعد از 1 تا 4 هفته به رنگ قهوه اى در مىآيند و ريشه هاى مويين پژمرده مىشوند.قهوه اى شدن در طىيك دوره 2 تا 3 هفته اى در تابستان اتفاق مىافتد.ولى اين پديده در زمستان تا 12 هفته طول مىكشد.قهوه اى شدن قشر پوست در نتيجه تجزيه و فساد صورت مى گيرد.به دنبال از بين رفتن قشر پوست برخى از ريشه ها ضخيم مىشوند كه موجب توليد سيستم ريشه دائمىدر درخت مىشود.حداكثر ميزان رشد ريشه هاى سيب در حدود يك سانتيمتر در روز است.رشد ريشه عمدتاً در هنگام شب است.بر خلاف قسمت هوايى درخت ريشه ها دوران استراحت ندارند.آغاز رشد ريشه درختان ميوه بستگى به درجه حرارت دارد.بر اساس گزارش كولسينكوف(1971) در تحت شرايط كنترل شده رشد ريشه سيب درختى در 5-4 درجه سانتيگراد،گلابى 7-6 درجه سانتيگراد،زرد آلو و هلو در 12 درجه سانتيگراد آغاز مى شوند.

پديده دوره اى بودن رشد ريشه به طور فزاينده اى بستگى به رشد شاخه و ميزان باردهى درخت دارد.معمولاً پايان اوج آغازين رشد ريشه مرتبط با شروع رشد فعال شاخه است و دومين اوج فعاليت ريشه بعد از توقف رشد شاخه آغاز مىشود.تنظيم كننده هاى رشد كه رشد شاخه را كاهش مىدهند بالعكس رشد ريشه را افزايش مىدهند.پاكلوبوتازول يك ماده بازدارنده بيوسنتر جيبرلين است كه بطور فزاينده اى رشد شاخه سيب را كاهش مىدهد ولى در عوض موجب رشد ريشه ها مىشود.عوامل زيادى بر روى نقش ريشه تاْثير دارند كه بعضى از آنها ميزان اكسيژن و دى اكسيد كربن خاك،رطوبت خاك،درجه حرارت،سموم بيولوژيكى،بقاياى مواد شيميايى،تراكم خاك،اسيديته،وسعت ميكوريزه،خصوصيات ژنتيكى ريشه و فيزيولوژى ويژه سيستم ژنتيكى مركب رقم،پايه مىباشند.خصوصيات ژنتيكى ريشه حائز اهميت مىباشند زيرا ريشه وسعت كنترل رشد،تحمل به انواع مختلف خاك و محيط،مقاومت به امراض،حشرات و آفات خاكزاد،سازگارى پايه با پيوندك،جذب و توازن مواد غذايى و نهايتاً عواملى چون كيفيت ميوه و راندمان محصول را تعيين مىنمايد.

اعمال ريشه هاى درختان ميوه:

ريشه ها چندين عمل كليدى در درختان انجام مى دهند.آنها با خاك برهمكنش داشته و ساختارى را به منظور نگهدارى درخت فراهم مىكنند.ريشه ها در گرفتن آب و جذب و تحليل عناصر غذايى از خاك مهم هستند.ريشه ها اندامى مهم در ذخيره كربوهيدراتها بوده و توليد آنها در طول فصل رشد و براى فصول ركود و هنگام ادامه فعاليت زيست شناختى مورد نياز است.ريشه ها همچنين مقدارى كنترل ژنتيكى بربخش هوايى اعمال مىكنند و مى توانند گسترش گياه را مانند تاريخ شكفتن گل،مقدار شكوفه روى درخت،زمان به بار نشستن،اندازه ميوه،كيفيت و زمان برداشت و مقاومت زمستانى متاْثر كنند.پايه ها در سازگارى با نوع خاك(شنى در برابر رسى)و PH خاك(اسيدى در برابر قليايى)متفاوت هستند.برخى از پايه ها نسبت به حشرات خاك،مهره داران يا برخى امراض و آفات مقاوم هستند و بنابراين اجازه مىدهند تا باغ ادامه حيات بدهد در حالى كه وجود اين آفات و امراض عامل محدود كننده مىباشند.يكى از مهمترين امتيازهاى بكارگيرى پايه هاى افزايش يافته از راه همگروهى كنترل ژنتيكى بر بخش هوايى درخت و طبيعت آنها به منظور زود به گل رفتن يا توليد زودتر ميوه بوسيله پايه است.اكنون پايه بهينه يا كاملى وجود نداشته و تنوع زيادى در بين وظايف و كنترل رشد درخت بوسيله پايه ها وجود دارد.پايه ها از نظر توانايى پشتيبانى از درخت متفاوت هستند.برخى از ژنوتيپهاى پايه ها به دليل ماهيت ژنتيكى آنها به داشتن ريشه هاىترد و شكننده گرايش دارند در صورتيكه در ديگر پايه ها ريشه هاى انعطاف پذيرى بيشترى دارند.

ازريشه ها و پايه ها ريشه هايى روى سطح خاك خارج مى شود درحالى كه ديگر پايه ها از تنه اصلى خود ريشه هايى با فعاليت محدود يا رشدى بطور ژرف در خاك توليد مىكنند.هنگامى كه ريشه ها داراى ويژگى هاى ترد و شكنندگى بوده ريشه ها قطر كمى دارند و يا ريشه هاى ژرف با فرآورده زياد همراه باشند خاك هاى سنگين و مرطوب و يا بادهاى شديد به شكستن ريشه يا خم شدن درخت به يك سمت مىانجامد كه اداره شدنى نيست.در چنين حالتهايى اغلب بكار گيرى قيم به منظور پشتيبانى از توان ژنتيكى پايه ضرورى است و اجازه مىدهد تا درخت بتواند فرآورده بيشينه را حمل كرده و در برابر باد ايستادگى كند.

پايه ها و عوامل محيطي

تحمل خاكهاى مختلف:

تهويه خاك در اعماق مختلف يك عامل كليدى در رشد ريشه مىباشد.

اكسيژن كم و دى اكسيد كربن بالا مىتواند رشد ريشه را كاهش دهد يا متوقف نمايد و مانع جذب مواد غذايى گردد.بوينتون(1939)ثابت كرد كه در درجات حرارت 1،21 –