فرمت فایل: ورد –Word و قابل ویرایش

تعداد صفحات: 5

پست در ایران باستان

قدیمیترین سرویس پست رله(ایستگاهی) جهان (تحویل نامه یا مرسوله ازشخصی به شخص دیگر و ادامه عمل تا رسیدن به مقصد نهائی ) توسط کورش هخامنشی حکمروا و پادشاه امپراطوری پارس (ایران ) در 530 سال قبل از میلاد مسیح ایجاد گردید . هرودت مورخ یونان باستان (از425 تا484 ق.م) در کتاب های تاریخی خوش شرح مفصل و واضحی از این سیستم بیان می دارد که هیچ روشی سریعتر از طریق ارسال پیام ها که توسط پارسیان کشف شده بود وجود نداشت و آن بدین صورت بوده که پارسیان ایستگاه های مختلفی را در نظر گرفته و در آن افراد سوار کار با اسب منتظر رسیدن پیام بودند و فواصل ایستگاه ها را طوری در نظر گرفته بودند که از نظر زمانی فاصله آنها یک روز با یکدیکر فاصله داشتند ضمنا ایستگاهای مخصوصی برای مواقع برف و باران و سرما به منظور ارسال پیام در نظر گرفته شده بود و این پیام ها با حداکثر سرعت ممکن انجام پذیرفته است او می گوید نه برف نه سرما نه باران نه تاریکی شب مانع ارسال پیام نمی گردید. اولین پیک وارده پیام و بسته ها را تحویل دومین نفر می داد که او نیز بطریق اولی تحویل سوارکار می نمود و کار ادامه می یافت تا این که پیام ها به مقصد می رسیدند و در زبان پارسی باستان این روند تکرار یا رلیها به عنوان انکاریون شناخته می شد این روند در طول تاریخ ایران در هر دوره ازسلسله های پادشاهی ادامه یافت و در بعضی از مواقع بهتر و در پاره ای از زمان دچار رکود گشت و پست را نداشتند تا این که امیر کبیر در سال های اول صدارت خود همراه با سایر اصلاحاتی که در همه زمینه های سیاسی اجتماعی و مالی و قضائی مملکت بعمل آورد چون سه کسر اخبار ایالات و ولایات اهمیت بیسیار قائل بود برای ایجاد پست و چاپار خانه نیز دستوراتی صادر کرد و با این ترتیب ایجاد پست منظم برای عموم مردم و وضع مقررات قانونی برای آن ها سایر اصلاحاتی که برای اولین مرتبه در ایران صورت می گرفت یادگار و نتیجه فکر این وزیر با تدبیر است امیر کبیر مسئولیت چاپارخانه را به میرزا شفیع خان چاپارچی باشی واگذار نموده بودند که بعد از وی سال ها به این سمت مشغول بودند و گردش کار چاپارخانه با در نظر گرفتن زمان و وسیله موجود بسیار سریع و مرتب بود در سال 1290 ناصرالدین شاه همراه جمعی راهی اروپا شدند و او در کشور اطریش از پادشاه وقت آن کشور درخواست مستشار برای اداره امور پست نمود و شخصی که از کارمندان عالیرتبه آن کشور بود بنام گوستاوریه برای پایه ریزی پست جدید ایران انتخاب و اعزام گردید و بلافاصله اقدامات خود را شروع کرد و یکی از مهمترین کارهایی که انجام داد نظام نامه ای برای پست ایران تهیه نموده و جهت الحاق ایران به اتحادیه جهانی پست کوشش زیادی نمود و بالاخرهبعد از مکاتبات بسیار ایران در سال 1877 میلادی به عضویت اتحادیه پستی پذیرفته شد و در همان سال خدمت گوستاوریه در ایران پایان پذیرفت.

براسااس نوشته هاي گزنفون و هردوت تاسيس و ايجاد چاپارخانه توسط ايرانيان انجام شده است ، ايرانيان داراي شبكه منظم چاپار و پيك بود و اين شبكه در دوره اضكانيان و ساسانيان به شيوه اي منظم درآمد.

داريوش پادشاه بزرگ هخامنشيان چابك سواران دولتي را تربيت كرده بود كه نوشته هاي دولتي را ايستگاه به ايستگاه برده بچاپار بعدي برسانند.

اين پادشاه ايراني جمله معروفي دارد كه مي گويد: ؛ نه برف نه باران نه گرما و نه تاريكي شب نمي تواند پيكهاي تندرو را از حركت بازدارد ؛ امروزه اين جمله در بالاي سر در ساختمان اداره پست نيويورك بچشم مي خورد.

اين تشكيلات بيشتر در خدمت فرماانها و دستورات دولتي بود و در واقع وظيفه پنهان و ثاني آنها خبرگيري و خبرچيني بود.

با روي كار آمدن صوفيه در ايران و استقرار حكومت فراگير مركزي بنا به ضرورت اداره پست به طور منظم و مرتب با نام چاپار انجام وظيفه مي كرد.