فهرست مطالب:

مقدمه--7

مسیرانتقال قدرت---8

صفات اختصاصی موتور----8

وظایف جعبه دنده---9

سیر تکاملی جعبه دنده---10

طرزکارجعبه دندهای اتوماتیک--20

سیستم های کنترل کننده-22

سیستم کنترل دستی22

سیستم کنترل دریچه گاز--23

سیستم کنترل گاورنر24

سیستم کنترل هیدرولیکی25

عملکرد واثرکنترل کننده ها----25

وضعیت پارک وراه اندازی موتور-29

وضعیت حرکت مستقیم--31

وضعیت دنده عقب--38

واحدهای هیدرودینامیکی40

کوپلینگ هیدرولیکی----45

طرز کارکوپلینگ هیدرولیکی---47

نسبت سرعت-49

مبدل گشتاورهیدرولیکی-55

طرزکارمبدل گشتاور59

افزایش گشتاور----61

قانون نیوتن--64

سیستم های خنک کننده روغن هیدرولیک-64

صفات اختصاصی مبدل--66

مبدل های با ظرفیت متغبر----67

ظهورجعبه دنده اتوماتیک

مقدمه

جت اوی(jeta way)هیدراماتیک(hydra–matic) تورک فلایت

(torque_flite)بعضی از نام های خانواده جعبه دنده های اتوماتیک هستند که درتجارت به این نام ها خوانده می شوند∙

مطالعه جامع جعبه دنده های اتوماتیک شامل اصول وقوانین طرز کار عیب یابی سرویس و تعمیرات آن ها می باشد که در فصول مختلف این کتاب به شرح آن ها خواهیم پرداخت∙اصول کار جعبه دنده های اتوماتیک شبیه هم می باشد وتفاوت هایی که در ان ها وجود دارد صرفا در ترکیب اندازه ها وساختمان و بعضی اختلافات کوچک در سیستم های کنترل هیدرولیکی میباشد که شامل اصول اساسی جعبه دندها نخواهد بود∙

جعبه دنده های اتوماتیک مانند جعبه دنده های معمولی قابل استفاده در موتورهای بنزینی ودیزلی و همچنین اتومبیل های سبک و سنگین به خصوص ماشین های راه سازی می باشندو باید متذکر شد که اصول کار ان ها یکسان بوده وطرز کارشان به سادگی قابل فهم میباشد

رانندگی اتومبیل هایی که دارای جعبه دنده اتوماتیک می باشند مستلزم داشتن اطلاعات کافی در این زمینه میباشد تا راننده بتواند به موقع نسبت به سرویس های مقدماتی ان اقدام نماید و نها یتا در تشخیص عیب و رفع ان اقدام لازم را به عمل اورد ∙

این کتاب ابتدا مروری مختصر بر تئوری جعبه دنده های اتوماتیک و توسعه و تکامل تدریجی طراحی و تولیدات انواع کارخانجات را دارد سپس بحث در مورد مبدل گشتاور مجموعه دنده های سیاره ای (مجموعه خورشیدی) و سپس سیستم های کنترل هیدرولیکی مطابق با نوع ساخت و طرز کار ان ها را خواهد داشت وبالاخره درفصول عیب ,عیب یابی سرویس و تعمیر اساسی مدل های اصلی جعبه دنده های اتوماتیک اتومبیل های امریکایی را مورد بررسی قرار می دهد ∙

مسیرانتقال قدرت

(power train)

مسیر انتقال قدرت شامل اجزا محرک بین فلایویل موتور وچرخ های محرک می باشد∙ که شامل کلاچ ,جعبه دنده ,گاردان,قفل گاردان، دیفرانسیل و اکسل عقب میباشد∙دراین مسیر قدرت نسبت دنده های جعبه دنده ودیفرانسیل (کرانویل وپینیون ) به کار برده شوه با دور موتور را کنترل نموده وگشتاور لازم راتولید نماید .جعبه دنده یک مبدل گشتاوراست ومتناسب با بار وسیله ی نقلیه دور خروجی موتور می کند واجازه می دهد که موتور بار داده شده را به حرکت درآورد

را تغییرمی دهد،جعبه دنده معمولا 3یا 4 نسبت دنده مناست را تهیه می کند واجازه می دهد که موتورداده شده را به حرکت درآورد

مطابق شکل (1-1).در جعبه دنده ایده آل بایستی نسبت دنده هایش بارموتور را تنظیم کند تا درتمام سرعت ها همان منحنی گشتاوری

راتولید نماید.دراین جا عمل کرد موتور مورد نظرمی باشدوجعبه دنده طوری طراحی می گرد د که به خوبی قدرت راانتقال دهد.

صفات اختصاصی موتور

(Engine Characteristics)

وظیقه موتورها ی احتراق داخلی ایجاد قدرت ودرنتیجه تولید گشتاور می باشد.قدرتی که اغلب به کاربرده می شودHP)) منظور قدرت مفید موتور می باشد. به طور ساده می توان گفت که قدرت ،نتیجه گشتا ور وسرعت یا دور موتور است .یک قدرت ویژه میتواندنتیجه گشتا ور زیاد ودور کم و یا گشتا ور کم و دور زیاد باشد .شکل 1-1 ارتباط قدرت مفید با گشتاور موتور را نشان میدهد و واضح است که بر اثر افزایش دور موتور،گشتا ور و قدرت موتور تا حد متوسط با هم افزایش می یابند، پس از آن با افزایش دور موتور قدرت افزایش یافته و گشتاور کاهش می یابد تا به مقدار اولیه خود برسد.ازصفات دیگر آن این است که موتور قدرتی بیشتراز بارموردتقاضای اتومبیل تولیدنخواهد کرد. به عنوان مثال در دور 2500 دردقیقه که جعبه دنده دروضعیت خلاص است گشتاور کمی تولید می شود،به دلیل اینکه دریچه گاز کمی باز است ودر نتیجه خلاءموتو رزیاد است.وقتی که به موتوربار داده شد(وزن×اصطکاک)به منظورثابت بودن دور بایستی دریچه گاز بیشتر بازشود وبه موتورمخلوط هواوسوخت بیشتری داده شود.درنتیجه مکش یا خلاء موتور افت می کند،بنابراین قدرت حاصله افزایش می یابد.ازدیگر خصوصیات موتوراین است که موقعی که میل لنگ موتور سریع بچرخد،گشتاورکمی ظاهر شده وتأ ثیر آن درشتاب اتومبیل کم خواهدبود.برای کارآیی بهتر اتومبیل ،موتور آن باید بایک مسیر قدرتی ارتبا ط داشتهباشدکه دورخروجی رابا بار یا مقاومت جاده وفق بدهد.(وزن وسرعت وموقعیت )

وظایف جعبه دنده

Transmission Functions))

یک نمونه محور محرک منحنی گشتاور( گشتاورموتور×نسبت انتقال جعبه دنده برعلیه مقاومت جاده ای در وضعیت تمام باریا دریچه گاز کاملاًًً باز باشد تاسرعتش به 100 مایل برساعت برسد)درشکل2-1رای یک جعبه دنده اتوماتیک 3دندهای نشان داده شده است.دراین حالت مقاومت جاده به احتیاجات گشتاور محورمحرک مربوط می شود تاحرکت اتومبیل رادریک سرعت معین نگه دارد.امشاهده منحنی گشتاور محور محرک بیشترین مقدارگشتاور قابل استفاده درهنگام شروع حرکت می باشد زیرا گشتاورموتور توسط مبدل گشتاور( تورک کنورتور) چندبرابرشده است.(درابتدای حرکت، مبدل گشتاوربیشترین نسبت رادارا می باشد)وبه وسیله محرک سریعأ کاهش می یابد تا مادامی که سرعت اتومبیل به 20 مایل برساعت برسد.هنگامی که اولین دنده درگیر است درحالی که گشتاورکاهش می یابد،مبدل گشتاور یک انتقال آرامی رامیسر می سازد وقتی که عمل تطابق گشتاورانجام شود به دنده 2ووبالاخره به همین ترتیب به دنده3تغییر خواهدیافت.اگراتومبیل درحالت شتاب گیری باشدگشتاورمحرک بایستی از مقاومت جاده بیشترباشدوزمانی که گشتاورشافت محرک ومقاومت جاده برابرشوند،سرعت اتومبیل ثابت خواهدشد.شکل2-1این نقطه رانشان می دهد.درسرعت 5مایل برساعت گشتاور مقاومت جاده 25فوت پوندمن باشدوگشتاورمحور محرک از850 فوت پوند درحین شتاب گیری به طورمعکوس به 825 فوت پوندکاهش می یابد.هنگامی که اتومبیل شتاب می گیرد تا سرعتش به 100مایل برساعت برسد،مقاومت جاده نیز افزایش یافته وگشتاور شافت محرک کاهش می یابد تاسرانجام جعبه دنده :1- بادنده 3درگیر می شود.2- دور موتور ماکزیمم است وگشتاور کاهش پیداکرده3- مقاومت جاده وگشتاور محورمحرک به طورمساوی به هم می رسند که دراین لحظه افزایش سرعت اتومبیل ممکن نیست وباتوجه به شکل2-1 معلوم می شودکه موتور وجعبه دنده تواماً این اعمال راانجام می دهند.